سرطان یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین بیماری‌هایی است که بشر با آن مواجه است. این بیماری شامل رشد و تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها در بدن میشود که می‌تواند به بافت‌ها و ارگان‌های مختلف حمله کرده و آنها را تخریب کند. برای درک بهتر سرطان و تاثیرات آن بر بدن، باید به شناخت علل، انواع، علائم و روش‌های درمانی مختلف آن پرداخت.
تعریف سرطان
سرطان بیماری است که در آن برخی از سلول های بدن به طور غیرقابل کنترلی رشد می کنند و به سایر قسمت های بدن سرایت می کنند.
سرطان تقریباً در هر نقطه از بدن انسان که از تریلیون ها سلول تشکیل شده است، می تواند شروع شود. به طور معمول، سلول‌های انسانی رشد و تکثیر می‌شوند (از طریق فرآیندی به نام تقسیم سلولی ) تا سلول‌های جدید را در صورت نیاز بدن تشکیل دهند. وقتی سلول ها پیر می شوند یا آسیب می بینند، می میرند و سلول های جدید جای آنها را می گیرند.
گاهی اوقات این فرآیند منظم از بین می‌رود و سلول‌های غیرطبیعی یا آسیب‌دیده رشد و تکثیر می‌شوند در حالی که نباید رشد کنند. این سلول ها ممکن است تومورهایی را تشکیل دهند که توده های بافتی هستند. تومورها می توانند سرطانی یا غیر سرطانی ( خوش خیم ) باشند.
تومورهای سرطانی به بافت‌های مجاور گسترش می‌یابند یا به بافت‌های مجاور حمله می‌کنند و می‌توانند به مکان‌های دوردست بدن سفر کنند تا تومورهای جدید تشکیل دهند (فرآیندی به نام متاستاز ). تومورهای سرطانی ممکن است تومورهای بدخیم نیز نامیده شوند . بسیاری از سرطان‌ها تومورهای جامد را تشکیل می‌دهند، اما سرطان‌های خون، مانند لوسمی‌ها ، عموماً چنین نیستند.
تومورهای خوش خیم به بافت های مجاور گسترش نمی یابند یا به آنها حمله نمی کنند. تومورهای خوش خیم بعد برداشته شدن معمولاً دوباره رشد نمی کنند، در حالی که تومورهای سرطانی گاهی اوقات رشد می کنند. تومورهای خوش خیم گاهی اوقات می توانند بسیار بزرگ باشند. برخی از آنها می توانند علائم جدی ایجاد کنند یا تهدید کننده زندگی باشند، مانند تومورهای خوش خیم در مغز.
علائم سرطان
علائم سرطان بسته به نوع و محل آن متفاوت است، اما برخی از علائم مشترک عبارتند از:
- 1. توده‌های غیرطبیعی: وجود توده یا تورم در قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند نشانه سرطان باشد.
- 2. تغییرات در پوست: تغییر رنگ، خونریزی یا زخم‌های پوستی که بهبود نمی‌یابند می‌توانند نشانه سرطان پوست باشند.
- 3. تغییرات در عادات دفع: تغییرات در عملکرد روده یا مثانه می‌تواند به سرطان کولورکتال یا مثانه اشاره داشته باشد.
- 4. کاهش وزن غیرقابل توضیح: کاهش وزن سریع و بدون دلیل مشخص می‌تواند از نشانه‌های سرطان باشد.
- 5. خستگی مفرط: خستگی شدید و مداوم می‌تواند از علائم سرطان‌های مختلف باشد.
علل سرطان
عوامل مختلفی می‌توانند منجر به بروز سرطان شوند. این عوامل شامل ژنتیک، محیط زیست، سبک زندگی و عادات غذایی می‌شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- 1. ژنتیک: برخی از افراد به دلیل وجود جهش‌های ژنتیکی خاص، بیشتر مستعد به ابتلا به سرطان هستند. این جهش‌ها می‌توانند به صورت ارثی از والدین به فرزندان منتقل شوند.
- 2. محیط زیست: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زا، آلودگی هوا و مواد رادیواکتیو می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- 3. سبک زندگی: عادات ناسالم مانند مصرف دخانیات، الکل، رژیم غذایی نامناسب و عدم فعالیت بدنی می‌توانند ریسک سرطان را بالا ببرند.
- 4. عفونت‌ها: برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توانند موجب بروز سرطان شوند. برای مثال، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود.
انواع سرطان
سرطان می‌تواند در هر قسمت از بدن ایجاد شود و انواع مختلفی دارد. برخی از رایج‌ترین انواع آن عبارتند از:
- 1. سرطان پستان: یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان که معمولاً از بافت پستان آغاز میشود.
- 2. سرطان ریه: معمولاً به دلیل مصرف دخانیات ایجاد میشود و یکی از مرگبارترین انواع سرطان است.
- 3. سرطان پروستات: شایع‌ترین نوع سرطان در مردان مسن که از غده پروستات شروع میشود.
- 4. سرطان کولورکتال: این نوع سرطان روده بزرگ و راست روده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- 5. سرطان پوست: شامل انواعی مانند ملانوما و کارسینوم سلول بازال که از پوست شروع میشود.
- 6. سرطان معده: سرطان معده ارثی را بخوانید.
- 7. سرطان رحم: سرطان رحم ارثی را بخوانید.
تفاوت بین سلول های سرطانی و سلول های طبیعی
سلول های سرطانی از بسیاری جهات با سلول های طبیعی تفاوت دارند. به عنوان مثال، سلول های سرطانی:
در غیاب سیگنال هایی که به آنها می گوید رشد کنند رشد می کنند. سلول های طبیعی تنها زمانی رشد می کنند که چنین سیگنال هایی را دریافت کنند. سلول های سرطانی به نواحی مجاور حمله کرده و به سایر نواحی بدن سرایت می کنند. سلول های طبیعی رشد غیر عادی ندارند و به قسمت های دیگر بدن گسترش نمی یابند.
سرطان چگونه ایجاد می شود؟
سرطان در اثر تغییرات خاصی در ژن ها، ایجاد می شود. ژن ها در رشته های درازی از DNA که دور پروتوئین ها پیچ خورده و کوتاه شده اند به نام کروموزوم قرار گرفته اند.
سرطان یک بیماری ژنتیکی است، یعنی در اثر تغییراتی در ژن‌هایی ایجاد میشود که نحوه عملکرد سلول‌های ما، به ویژه نحوه رشد و تقسیم آنها را کنترل می‌کنند.
تغییرات ژنتیکی که باعث سرطان می شوند به دلایل زیر ایجاد می شوند:
- در اثر خطاهایی که در تقسیم سلول ها رخ می دهد.
- آسیب به DNA ناشی از مواد مضر در محیط، مانند مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو و پرتوهای فرابنفش خورشید. ( بخش علل و پیشگیری سرطان ما اطلاعات بیشتری دارد.)
- آنها از پدر و مادر ما به ارث رسیده اند.
چرا احتمال ابتلا به سرطان در سنین بالا زیاد می شود؟
بدن به طور معمول سلول های دارای DNA آسیب دیده را قبل از تبدیل شدن به سرطان از بین می برد. اما توانایی بدن برای انجام این کار با افزایش سن کاهش می یابد. این بخشی از دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان در مراحل بعدی زندگی است.
سرطان هر فرد دارای ترکیب منحصر به فردی از تغییرات ژنتیکی است. با ادامه رشد سرطان، تغییرات بیشتری رخ خواهد داد. حتی در یک تومور، سلول های مختلف ممکن است تغییرات ژنتیکی متفاوتی داشته باشند.
انواع ژن هایی که باعث سرطان می شوند
تغییرات ژنتیکی که به سرطان کمک می‌کنند بر سه نوع اصلی ژن تأثیر می‌گذارند: پروتوآنکوژن‌ها ، ژن‌های سرکوبگر تومور و ژن‌های ترمیم DNA. این تغییرات گاهی اوقات “محرکان” سرطان نامیده می شوند.
پروتوآنکوژن ها در رشد و تقسیم سلولی طبیعی نقش دارند. با این حال، زمانی که این ژن‌ها به روش‌های خاصی تغییر می‌کنند یا فعال‌تر از حد طبیعی هستند، ممکن است به ژن‌های سرطان‌زا (یا انکوژن‌ها) تبدیل شوند و به سلول‌ها اجازه رشد و زنده ماندن را می‌دهند در حالی که نباید.
ژن های سرکوبگر تومور نیز در کنترل رشد و تقسیم سلولی نقش دارند. سلول‌هایی که تغییرات خاصی در ژن‌های سرکوب‌کننده تومور دارند ممکن است به شیوه‌ای کنترل نشده تقسیم شوند.
ژن های ترمیم DNA در تثبیت DNA آسیب دیده نقش دارند. سلول‌های دارای جهش در این ژن‌ها تمایل به ایجاد جهش‌های اضافی در ژن‌های دیگر و تغییرات در کروموزوم‌های خود، مانند تکرار و حذف قسمت‌های کروموزوم دارند. این جهش ها با هم ممکن است باعث سرطانی شدن سلول ها شوند.
همانطور که دانشمندان بیشتر در مورد تغییرات مولکولی که منجر به سرطان می شود، یاد گرفتند، دریافتند که جهش های خاصی معمولا در بسیاری از انواع سرطان رخ می دهد. در حال حاضر بسیاری از درمان‌های سرطان در دسترس هستند که جهش‌های ژنی موجود در سرطان را هدف قرار می‌دهند . برخی از این درمان‌ها می‌توانند توسط هر کسی که سرطانی دارد که دارای جهش هدفمند است، استفاده کند، مهم نیست که سرطان از کجا شروع به رشد کرده است .
گسترش سرطان یا متاستاز چیست؟
در متاستاز، سلول های سرطانی از جایی که برای اولین بار تشکیل شده بودند جدا می شوند و تومورهای جدیدی را در سایر قسمت های بدن تشکیل می دهند سرطانی که از جایی که برای اولین بار شکل گرفته به جای دیگری در بدن گسترش یافته باشد، سرطان متاستاتیک نامیده می شود. فرآیندی که طی آن سلول های سرطانی به سایر قسمت های بدن گسترش می یابند، متاستاز نامیده می شود.
سرطان متاستاتیک همان نام و همان نوع سلول های سرطانی سرطان اصلی یا اولیه است. به عنوان مثال، سرطان سینه که یک تومور متاستاتیک در ریه ایجاد می کند، سرطان سینه متاستاتیک است، نه سرطان ریه.
در زیر میکروسکوپ، سلول‌های سرطانی متاستاتیک معمولاً شبیه سلول‌های سرطان اصلی هستند. علاوه بر این، سلول‌های سرطانی متاستاتیک و سلول‌های سرطان اصلی معمولاً دارای برخی ویژگی‌های مولکولی مشترک هستند، مانند وجود تغییرات کروموزومی خاص .
در برخی موارد، درمان ممکن است به افزایش طول عمر افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک کمک کند. در موارد دیگر، هدف اولیه درمان سرطان متاستاتیک، کنترل رشد سرطان یا تسکین علائم ناشی از آن است. تومورهای متاستاتیک می توانند آسیب شدیدی به عملکرد بدن وارد کنند و اکثر افرادی که بر اثر سرطان می میرند به دلیل سرطان متاستاتیک می میرند.
تغییرات بافتی که سرطان نیستند
هر تغییری در بافت های بدن سرطان نیست. با این حال، برخی تغییرات بافتی در صورت عدم درمان ممکن است به سرطان تبدیل شوند. در اینجا چند نمونه از تغییرات بافتی وجود دارد که سرطانی نیستند، اما در برخی موارد تحت نظارت قرار می گیرند زیرا می توانند سرطانی شوند:
هیپرپلازی زمانی اتفاق می افتد که سلول های داخل بافت سریعتر از طبیعی تکثیر می شوند و سلول های اضافی ساخته می شوند. با این حال، سلول ها و نحوه سازماندهی بافت هنوز در زیر میکروسکوپ طبیعی به نظر می رسند. هیپرپلازی می تواند ناشی از عوامل یا شرایط مختلفی از جمله تحریک مزمن باشد.
دیسپلازی یک بیماری پیشرفته تر از هیپرپلازی است. در دیسپلازی، تجمع سلول های اضافی نیز وجود دارد. اما سلول ها غیر طبیعی به نظر می رسند و تغییراتی در نحوه سازماندهی بافت ایجاد می شود. به طور کلی، هرچه سلول‌ها و بافت‌ها غیرطبیعی‌تر به نظر برسند، احتمال ایجاد سرطان بیشتر میشود. برخی از انواع دیسپلازی ممکن است نیاز به نظارت یا درمان داشته باشند، اما برخی دیگر اینطور نیستند. نمونه ای از دیسپلازی یک خال غیر طبیعی (به نام خال دیسپلاستیک ) است که روی پوست ایجاد می شود. یک خال دیسپلاستیک می تواند به ملانوم تبدیل شود، اگرچه اکثر آنها اینطور نیستند.
سرطان درجا یک بیماری حتی پیشرفته تر است. اگرچه گاهی اوقات به آن سرطان مرحله 0 می گویند، اما سرطان نیست زیرا سلول های غیرطبیعی مانند سلول های سرطانی به بافت مجاور حمله نمی کنند. اما از آنجایی که برخی از کارسینوم ها در محل ممکن است به سرطان تبدیل شوند، معمولاً درمان می شوند.
سلول های طبیعی ممکن است به سلول های سرطانی تبدیل شوند. قبل از تشکیل سلول‌های سرطانی در بافت‌های بدن، سلول‌ها دچار تغییرات غیرطبیعی به نام هیپرپلازی و دیسپلازی می‌شوند. در هیپرپلازی، تعداد سلول هایی در اندام یا بافتی که در زیر میکروسکوپ طبیعی به نظر می رسند، افزایش می یابد. در دیسپلازی، سلول ها در زیر میکروسکوپ غیر طبیعی به نظر می رسند اما سرطانی نیستند. هیپرپلازی و دیسپلازی ممکن است به سرطان تبدیل شوند یا نشوند.
انواع سرطان
بیش از 100 نوع سرطان وجود دارد. انواع سرطان معمولاً برای اندام‌ها یا بافت‌هایی که سرطان‌ها در آنجا شکل می‌گیرند نامگذاری می‌شوند. به عنوان مثال، سرطان ریه از ریه شروع می شود و سرطان مغز از مغز شروع می شود. سرطان ها همچنین ممکن است با نوع سلولی که آنها را تشکیل داده اند توصیف شوند، مانند یک سلول اپیتلیال یا یک سلول سنگفرشی .
سرطان بر اساس نوع سلولی که سرطانی میشود
در اینجا چند دسته از سرطان ها وجود دارد که در انواع خاصی از سلول ها شروع می شوند:
سرطان کارسینوم
کارسینوم شایع ترین نوع سرطان است. آنها توسط سلول های اپیتلیال تشکیل می شوند که سلول هایی هستند که سطوح داخلی و خارجی بدن را می پوشانند. انواع بسیاری از سلول های اپیتلیال وجود دارد که در زیر میکروسکوپ اغلب شکل ستون مانندی دارند.
کارسینوم هایی که در انواع مختلف سلول های اپیتلیال شروع می شوند نام های خاصی دارند:
آدنوکارسینوم سرطانی است که در سلول های اپیتلیال که مایعات یا مخاط تولید می کنند تشکیل می شود. بافت های دارای این نوع سلول های اپیتلیال را گاهی بافت های غده ای می نامند. اکثر سرطان های سینه، روده بزرگ و پروستات، آدنوکارسینوم هستند.
کارسینوم سلول بازال سرطانی است که در لایه زیرین یا پایه (پایه) اپیدرم، که لایه بیرونی پوست فرد است، شروع می شود.
کارسینوم سلول سنگفرشی سرطانی است که در سلول‌های سنگفرشی شکل می‌گیرد که سلول‌های اپیتلیال هستند که درست زیر سطح خارجی پوست قرار دارند. سلول های سنگفرشی بسیاری از اندام های دیگر از جمله معده، روده، ریه ها، مثانه و کلیه ها را نیز پوشانده اند. سلول های سنگفرشی در زیر میکروسکوپ مانند فلس های ماهی صاف به نظر می رسند. کارسینوم سلول سنگفرشی گاهی اوقات کارسینوم اپیدرموئید نامیده می شود.
کارسینوم سلول انتقالی سرطانی است که در نوعی بافت اپیتلیال به نام اپیتلیوم انتقالی یا اوروتلیوم تشکیل می شود. این بافت که از لایه‌های زیادی از سلول‌های اپیتلیال تشکیل شده است که می‌توانند بزرگ‌تر و کوچک‌تر شوند، در پوشش‌های مثانه، حالب‌ها و بخشی از کلیه‌ها (لگنچه کلیه) و چند عضو دیگر یافت می‌شوند. برخی از سرطان‌های مثانه، حالب و کلیه، کارسینوم‌های سلولی انتقالی هستند.
سارکوم
سارکوم ها سرطان هایی هستند که در استخوان و بافت های نرم، از جمله ماهیچه، چربی، رگ های خونی، رگ های لنفاوی و بافت فیبری (مانند تاندون ها و رباط ها) تشکیل می شوند.
استئوسارکوم شایع ترین سرطان استخوان است. شایع ترین انواع سارکوم بافت نرم لیومیوسارکوم ، سارکوم کاپوزی ، هیستیوسیتوم فیبری بدخیم ، لیپوسارکوم و درماتوفیبروسارکوم پروتوبرانس است .
سرطان خون
سرطان خون ار ثی یا غیر ارثی سرطان هایی هستند که از بافت خون ساز مغز استخوان شروع می شوند ، لوسمی نامیده می شوند. این سرطان ها تومورهای جامد را تشکیل نمی دهند. در عوض، تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی (سلول‌های لوسمی و بلاست‌های لوسمی) در خون و مغز استخوان جمع می‌شوند و سلول‌های طبیعی خون را از بین می‌برند. سطح پایین سلول‌های خونی طبیعی می‌تواند اکسیژن رسانی به بافت‌های بدن، کنترل خونریزی یا مبارزه با عفونت‌ها را سخت‌تر کند.
چهار نوع شایع لوسمی وجود دارد که بر اساس سرعت بدتر شدن بیماری (حاد یا مزمن) و نوع سلول خونی که سرطان در آن شروع می شود (لنفوبلاستیک یا میلوئید) گروه بندی می شوند. انواع حاد لوسمی سریع رشد می کنند و اشکال مزمن کندتر رشد می کنند.
لنفوم
لنفوم سرطانی است که در لنفوسیت ها (سلول های T یا سلول های B) شروع می شود. اینها گلبول های سفید خونی هستند که با بیماری مبارزه می کنند و بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. در لنفوم، لنفوسیت های غیر طبیعی در غدد لنفاوی و عروق لنفاوی و همچنین در سایر اندام های بدن تجمع می یابند .
دو نوع اصلی لنفوم وجود دارد:
لنفوم هوچکین – افراد مبتلا به این بیماری دارای لنفوسیت های غیرطبیعی هستند که سلول های رید-استرنبرگ نامیده می شوند. این سلول ها معمولا از سلول های B تشکیل می شوند.
لنفوم غیر هوچکین – این گروه بزرگی از سرطان ها است که از لنفوسیت ها شروع می شود. سرطان ها می توانند به سرعت یا آهسته رشد کنند و می توانند از سلول های B یا سلول های T تشکیل شوند.
مولتیپل میلوما
مولتیپل میلوما سرطانی است که از سلول های پلاسما ، نوع دیگری از سلول های ایمنی شروع می شود. سلول‌های پلاسما غیر طبیعی که سلول‌های میلوما نامیده می‌شوند، در مغز استخوان انباشته می‌شوند و تومورهایی را در استخوان‌ها در سراسر بدن تشکیل می‌دهند. مولتیپل میلوما را میلوم پلاسما سل و بیماری کاهلر نیز می نامند.
ملانوما
ملانوما سرطانی است که در سلول‌هایی که به ملانوسیت تبدیل می‌شوند، شروع میشود، این سلول‌ها سلول‌های تخصصی هستند که ملانین (رنگدانه‌ای که به پوست رنگ می‌دهد) می‌سازند. بیشتر ملانوم ها روی پوست ایجاد می شوند، اما ملانوم می تواند در سایر بافت های رنگدانه مانند چشم نیز ایجاد شود.
تومورهای مغز و نخاع
تومورهای مغز و نخاع انواع مختلفی دارند. این تومورها بر اساس نوع سلولی که در آن تشکیل شده اند و محل تشکیل تومور برای اولین بار در سیستم عصبی مرکزی نامگذاری می شوند. به عنوان مثال، یک تومور آستروسیتی در سلول های مغزی ستاره ای شکل به نام آستروسیت ها شروع می شود که به حفظ سلامت سلول های عصبی کمک می کند . تومورهای مغزی می توانند خوش خیم (نه سرطانی) یا بدخیم (سرطان) باشند. سرطان های مغزی ارثی را بخوانید.
انواع دیگر تومورها
انواع دیگری از تومورها نیز وجود دارند که در ادامه آورده می شود.
تومورهای سلول زایا
تومورهای سلول زاینده نوعی تومور هستند که در سلول‌هایی که اسپرم یا تخمک تولید می‌کنند شروع میشود. این تومورها می توانند تقریباً در هر نقطه از بدن ایجاد شوند و می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند.
تومورهای نورواندوکرین
تومورهای عصبی غدد درون ریز از سلول هایی تشکیل می شوند که در پاسخ به سیگنالی از سیستم عصبی، هورمون ها را در خون آزاد می کنند. این تومورها، که ممکن است مقادیر بالاتر از حد طبیعی هورمون تولید کنند، می توانند علائم مختلفی ایجاد کنند. تومورهای نورواندوکرین ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند.
تومورهای کارسینوئیدی
تومورهای کارسینوئید نوعی تومور عصبی غدد درون ریز هستند. آنها تومورهایی با رشد آهسته هستند که معمولاً در سیستم گوارشی (اغلب در رکتوم و روده کوچک) یافت می شوند. تومورهای کارسینوئیدی ممکن است به کبد یا سایر نقاط بدن سرایت کنند و ممکن است موادی مانند سروتونین یا پروستاگلاندین ترشح کنند که باعث سندرم کارسینوئید شود .
تشخیص سرطان
تشخیص معمولاً شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و روش‌های تشخیصی است. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- 1. آزمایش‌های خونی: بررسی نشانگرهای خونی که می‌توانند به وجود سرطان اشاره کنند.
- 2. تصویربرداری: شامل اشعه ایکس، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن و اولتراسوند که به پزشکان کمک می‌کنند تومورها را مشاهده کنند.
- 3. بیوپسی: نمونه‌برداری از بافت مشکوک و بررسی آن زیر میکروسکوپ برای تشخیص سلول‌های سرطانی.
- 4. آزمایش‌های ژنتیکی: بررسی جهش‌های ژنتیکی که می‌توانند منجر به سرطان شوند.
- آزمایش ژنومی سرطان: اصلی ترین آزمایشات برای افرادی که درگیر سرطان هستند و می خواهند درمان هدفمندی داشته باشند.
درمان سرطان
درمان سرطان به نوع، مرحله و محل آن بستگی دارد و می‌تواند شامل روش‌های مختلفی باشد:
- 1. جراحی: برداشتن تومور و بافت‌های اطراف آن برای جلوگیری از گسترش سرطان.
- 2. شیمی‌درمانی: استفاده از داروهای شیمیایی برای کشتن سلول‌های سرطانی یا متوقف کردن رشد آنها.
- 3. پرتودرمانی: استفاده از اشعه‌های پرانرژی برای تخریب سلول‌های سرطانی.
- 4. ایمونوتراپی: تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی.
- 5. درمان هدفمند سرطان: استفاده از داروهایی که به طور خاص به مولکول‌های خاصی در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند.
- 6. درمان هورمونی: استفاده از هورمون‌ها یا داروهایی که تأثیر هورمون‌ها را متوقف می‌کنند، به‌ویژه در سرطان‌های پستان و پروستات.
پیشگیری از سرطان
پیشگیری از سرطان شامل تغییراتی در سبک زندگی و عادات روزمره است که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد:
- 1. مصرف غذای سالم: داشتن رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به پیشگیری کمک کند.
- 2. فعالیت بدنی: انجام فعالیت‌های بدنی منظم و حفظ وزن سالم می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
- 3. ترک دخانیات: سیگار و سایر محصولات تنباکو یکی از عوامل اصلی سرطان ریه و دیگر انواع سرطان‌ها هستند.
- 4. کاهش مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف را افزایش دهد.
- 5. محافظت در برابر آفتاب: استفاده از کرم ضدآفتاب و لباس‌های محافظ می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهد.
- واکسن سرطان
نتیجه‌گیری
سرطان یک بیماری پیچیده و چندبعدی است که نیازمند درک عمیق و جامع از عوامل ایجادکننده، انواع، علائم و روش‌های درمانی آن است. با افزایش آگاهی عمومی و تشویق به سبک زندگی سالم، می‌توان از بروز بسیاری از انواع آن جلوگیری کرد و همچنین با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، شانس بهبودی و زندگی سالم‌تر را افزایش داد.
