آزمایش انکوتایپ | آزمایش ۲۱ ژن | آزمایش BCGS-21

آزمایش انکوتایپ (Oncotype DX) که به آن آزمایش ۲۱ ژن نیز می‌گویند، یک آزمایش ژنتیکی پیشرفته است که برای ارزیابی خطر بازگشت سرطان سینه در بیماران مبتلا به سرطان سینه اولیه و هورمون‌مثبت (ER+) استفاده می‌شود.در این آزمایش، ۲۱ ژن مختلف از بافت تومور بیمار بررسی می‌شود تا مشخص شود که احتمال عود سرطان چقدر است و آیا بیمار از شیمی‌درمانی سود می‌برد یا خیر. آزمایش BCGS-21 یا آزمایش انکوتایپ یا همان آزمایش 21 ژنی باید حتماً توسط انکولوژیست در نسخه نوشته شود. تشخیص درست و به‌موقع می‌تواند تاثیر زیادی بر روی روند درمان و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه داشته باشد. لذا، توصیه می‌شود که هر بیمار مبتلا به سرطان سینه حتماً با یک انکولوژیست مشورت کند تا از این آزمایش بهره‌مند شود.

آزمایش انکوتایپ(آزمایش ۲۱ ژن) چیست؟

آزمایش انکوتایپ Oncotype DX یک آزمایش ژنتیکی است که در مراحل ابتدایی سرطان سینه باید انجام شود و برای حالت متاستاز انجام نمی شود. برای تعیین خطر بازگشت سرطان پستان و همچنین برای انتخاب بهترین درمان پس از جراحی (پاسخ به شیمی درمانی) استفاده می‌شود تا ببینیم شیمی درمانی لازم است یا خیر . این آزمایش بر اساس بررسی ژن ها در تومور سرطانی انجام می‌شود و به پیش‌بینی نتایج درمان و تعیین نیاز به درمان‌های مختلف کمک می‌کند.

چه پزشکی می تواند آزمایش 21 ژن را تجویز کند؟

یک متخصص انکولوژیست می تواند این آزمایش را در نسخه شما بنویسد از طرفی مراجعه به یک انکولوژیست برای انجام این آزمایش بسیار لازم و ضروری است، زیرا این متخصصان می‌توانند با بررسی وضعیت بیمار و تفسیر نتایج آزمایش، بهترین راهکارهای درمانی را تعیین کنند.

بیشتر بخوانید: آزمایش بررسی زنتیکی BRCA

آزمایش انکوتایپ(آزمایش ۲۱ ژن) برای چه مرحله ای از سرطان سینه است؟

آزمایش انکوتایپ DX یکی از روش‌های مورد استفاده برای درمان سرطان پستان در مراحل ابتدایی است و برای قبل از متاستاز است. بهتر و مهم است که پیش از شروع شیمی درمانی و درمان سرطان پستان، پزشک درخواست آزمایش انکوتایپ Oncotype DX (آزمایش ۲۱ ژن)دهد، زیرا نتایج آزمایش برای انتخاب درمان مناسب کاربرد بسیاری دارد.

پنل ژنتیکی 21 ژن سرطان سینه

پنل ژنتیکی 21 ژن سرطان سینه به مجموعه‌ای از ژن‌ها اشاره دارد که در ارزیابی خطر ابتلا به سرطان سینه و پیش‌بینی پاسخ به درمان استفاده می‌شود. این پنل شامل ژن‌هایی است که تغییرات آن‌ها ممکن است با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط باشند. برخی از این ژن‌ها شامل BRCA1، BRCA2، TP53، و PALB2 هستند. آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند به شناسایی افراد در معرض خطر کمک کنند و به تصمیم‌گیری در مورد روش‌های پیشگیرانه و درمانی مناسب‌تر بپردازند.

هدف آزمایش انکوتایپ (آزمایش ۲۱ ژن )

در کل، آزمایش انکوتایپ DX (آزمایش ۲۱ ژن) از طریق آنالیز ژن‌های انتخاب شده در نمونه‌های بافت تومور سینه که پیشتر از جراحی پستان به دست آمده اند، انجام می‌گردد. این آزمایش برای بررسی سطح تهاجمی و پیشرفت بیماری، پاسخ به شیمی درمانی، احتمال بازگشت سرطان پستان استفاده می‌شود. همچنین نتایج آزمایش انکوتایپ DX(آزمایش ۲۱ ژن) به پزشک کمک می‌کند تا میزان نیاز به شیمی درمانی پس از عمل جراحی و بهترین شیوه درمانی را مشخص کند.

بیشتر بخوانید: آزمایش HER2 برای سرطان سینه

آزمایش انکوتایپ با هدف‌های زیر طراحی شده است:

1. پیش‌بینی خطر عود سرطان: آزمایش انکوتایپ می‌تواند به تعیین خطر عود سرطان پس از درمان کمک کند. ای آزمایش با بررسی بیان ژن‌های خاص در تومور، قادر است به پزشکان و بیماران نشان دهد که آیا احتمال بازگشت سرطان در آینده زیاد است یا کم. این اطلاعات به ویژه برای بیماران با سرطان‌های حساس به هورمون مانند سرطان پستان اهمیت دارد.
2. راهنمایی در انتخاب درمان: نتایج این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین گزینه‌های درمانی را بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی تومور بیمار انتخاب کنند. به عنوان مثال، در سرطان پستان، انکوتایپ می‌تواند مشخص کند که آیا بیمار نیاز به شیمی‌درمانی دارد یا تنها درمان هورمونی کافی خواهد بود. این انتخاب به فردی‌سازی درمان و کاهش درمان‌های غیرضروری کمک می‌کند.
3. شخصی‌سازی درمان: یکی از مهم‌ترین جنبه‌های آزمایش انکوتایپ، توانایی آن در ارائه درمان‌های شخصی‌سازی‌شده است. با استفاده از نتایج آزمایش، پزشکان می‌توانند درمان‌هایی را انتخاب کنند که به‌طور خاص با ویژگی‌های ژنتیکی تومور بیمار همخوانی داشته باشد. این امر به بهبود نتایج درمان و کاهش عوارض جانبی کمک می‌کند.

فرآیند آزمایش انکوتایپ (آزمایش ۲۱ ژن )

آزمایش انکوتایپ (آزمایش ۲۱ ژن) نیاز به نمونه تومور دارد که معمولاً در حین جراحی برداشت می‌شود. نمونه به یک آزمایشگاه تخصصی ارسال می‌شود تا فعالیت ژن‌ها تحلیل شود. این آزمایش به طور خاص به بررسی ژن‌های مرتبط با رشد و رفتار تومور می‌پردازد. سپس، نتایج به صورت عددی به پزشک گزارش می‌شود.

نتایج آزمایش 21 ژن سرطان سینه

نتایج آزمایش پنل ژنتیکی 21 ژن سرطان سینه معمولاً شامل اطلاعاتی درباره وجود یا عدم وجود تغییرات ژنتیکی در ژن‌های خاص است. این نتایج می‌توانند به دسته‌های زیر تقسیم شوند:

1. مثبت (Positive): نشان‌دهنده وجود تغییرات یا جهش‌های مرتبط با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه یا سایر سرطان‌ها.
2. منفی (Negative): عدم وجود تغییرات در ژن‌های بررسی‌شده، به این معنی که خطر ابتلا به سرطان به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.
3. نامشخص (Variant of Uncertain Significance): وجود تغییرات ژنتیکی که تاثیر آن‌ها به‌طور دقیق مشخص نیست و نیاز به ارزیابی‌های بیشتر دارد.

این نتایج می‌توانند تأثیرات مهمی بر تصمیمات درمانی و پیشگیرانه داشته باشند. معمولاً پزشکان و مشاوران ژنتیک نتایج را با دقت تحلیل کرده و راهنمایی‌های لازم را برای فرد ارائه می‌دهند.

نتایج تست یک نمره عود (Recurrence Score یا RS) را بین 0 تا 100 ارائه می‌دهد که به تخمین خطر عود سرطان و راهنمایی در تصمیمات درمانی کمک می‌کند.

• پایین (0-10): خطر عود کم؛ معمولاً ممکن است نیازی به شیمی‌درمانی نباشد.
• متوسط (11-25): خطر نامشخص؛ تصمیم‌گیری‌های درمانی به شرایط فرد بستگی دارد.
• بالا (26-100): خطر عود بالا؛ معمولاً شیمی‌درمانی توصیه می‌شود.

انکوتایپ DX در چه مواردی کاربرد دارد؟

• تعیین گیرنده استروژن (ER) مثبت: آزمایش انکوتایپ DX می‌تواند در تشخیص وجود گیرنده استروژن مثبت در سرطان پستان کمک کند.
• تعیین میزان تهاجمی بودن: آزمایش انکوتایپ DX می‌تواند در تشخیص و ارزیابی میزان تهاجمی بودن سرطان پستان و تعیین خطر آن کمک کننده باشد.
• تعیین نیاز به شیمی درمانی: نتایج آزمایش انکوتایپ DX به پزشک در تصمیم‌گیری درباره اقدامات شیمی درمانی پس از جراحی کمک می‌کند.
• پیش‌بینی بازگشت سرطان: نتایج این آزمایش قادر به پیش‌بینی احتمال بازگشت سرطان پستان در آینده است.
• تعیین برنامه درمانی شخصی‌سازی شده: با توجه به نتایج این آزمایش، می‌توان برای هر بیمار برنامه درمانی مخصوصی را تدوین نمود.
• ارزیابی تومورهای تهاجمی: این آزمایش در ارزیابی و تشخیص تومورهای تهاجمی کمک می‌کند.
• راهنمایی در تصمیم‌گیری‌های درمانی: آزمایش انکوتایپ DX می‌تواند به پزشکان در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با درمان سرطان پستان کمک کند.

آیا انجام آزمایش انکوتایپ (آزمایش ۲۱ ژن)برای همه افراد مناسب است؟

 انجام آزمایش انکوتایپ (آزمایش ۲۱ ژن) برای همه افراد مناسب نیست و پزشک با در نظر گرفتن عوامل مختلف این آزمایش را برای افراد تجویز می‌کند. انجام این آزمایش برای بیمارانی که سرطان پستانشان گیرنده استروژن (ER) مثبت دارد، مناسب است. و فقط برای افرادی که در مرحله ابتدایی سرطان هستند و سرطان متاستاز نداده استفاده می شود.

مزایای آزمایش آنکوتایپ

به دلیل بررسی مناسب بودن شیمی درمانی یا انتخاب روش درمانی مناسب دیگر، آزمایش انکوتایپ به عنوان استاندارد مراقبت از زنان مبتلا به سرطان پستان در مراحل اولیه معتبر است و نتایج آن تأیید شده است.

نتایج مثبت این آزمایش، از طریق مطالعات بین‌المللی نشان داده شده است که آزمایش Oncotype DX به طور دقیق پیش‌بینی مزایای درمانی بیماران را، از جمله خطر عود سرطان پستان و بقای آن، ممکن می‌سازد. این مطالعات نشان داده‌اند که 99٪ افراد با نمرات پایین در آزمایش Oncotype DX که در ابتدا تحت درمان هورمونی بدون استفاده از شیمی‌درمانی قرار می‌گرفتند، پس از 5 سال از بدنی سالم و بدون هیچ سرطانی دارند.

در حال حاضر، این آزمایش به عنوان یکی از دستورالعمل‌های مهم درمان سرطان در سطح جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و توسط متخصصان پزشکی تأیید شده است تا به پزشکان در ارائه بهترین خدمات به بیماران مبتلا به سرطان پستان کمک کند. این آزمایش توسط سازمان‌های معتبری مانند انجمن انکولوژی بالینی آمریکا (ASCO)، شبکه ملی سرطان جامع (NCCN)، پانل اجماع سنت گالن، انستیتوی ملی عالی مراقبت‌های بهداشتی (NICE) و انجمن اروپایی آنکولوژی پزشکی (ESMO) توصیه شده است.

سؤالات متداول(آزمایش ۲۱ ژن)

نتیجه گیری

آزمایش انکوتایپ(آزمایش ۲۱ ژن) یک مرحله پس از تشخیص سرطان سینه است. این آزمایش جهت بررسی و انتخاب روش مناسب برای درمان سرطان است. نتایج آزمایش انکوتایپ تنها یکی از عواملی است که به پزشکان در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با درمان سرطان پستان کمک می‌کند. تصمیم نهایی درباره نوع و روند درمان بر عهده پزشک معالج است.