سرطان های ارثی به دلیل جهش های ژنتیکی ایجاد شده و از طریق والدین منتقل می شود. لیست سرطان های ارثی در شناخت نوع سرطان و ژن منتقل شده موثر است. زیرا ژن سرطانی موجود در بدن فرد اگر از طریق والدین منتقل شدده باشد، میزان اثر گذاری بالایی نسبت به سایر جهش های ژنی دارد.
در ادامه اینکه کدام سرطان های ارثی بوده و لیست سرطان های ارثی گفته شده است. دکتر ساناز طبرستانی متخصص ژنتیک پزشکی خدمات انجام و بررسی تست های سرطانی را انجام می دهد.
سرطان های ارثی
ژنتیک نقش موثری در انتقال، توسعه و ابتلا به سرطان ها ایفا می کند. ژن ها بخشی از DNA بوده و برنحوه عملکرد سلول ها موثر است. عوامل محیطی مانند مصرف دخانیات، رژیم غذایی ناسالم، قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس و… در ابتلا به سرطان موثر است. اما گاهی عامل وراثت تنها علت اصلی ابتلا به سرطان است.
متاسفانه سرطان یک اختلال شایع است. حدود 90 تا 95 درصد سرطان ها به دلیل عوامل محیطی بوده، اما حدود 5 تا 10 درصد آن ارثی بوده و به والدین منتقل می شود. بیماری سرطان یک بیماری ژنتیکی نگران کننده است، اما نکته مهم اینست که رفتارهای فرد، سبک زندگی فرد در نوع بروز سرطان در بدن موثر است و اگر فرد زندگی سالمی داشته باشد، احتمال عدم درگیری آن وجود دارد.
در صورتی که والدین مبتلا به سرطان هستند، به فرزندان جهت انجام سریع تر آزمایش های لازم توصیه اکید می شود تا در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش سرطان با رعایت مواردی، احتمال ابتلا به بیماری را به حداقل برسانید. زیرا در صورتی که یکی از والدین جهش های ژنتیکی داشته باشند، به احتمال 50 درصد این ژن به فرزندان منتقل می شود.
بیشتر بخوانید: مشاوره ژنتیک سرطان در تهران!!
لیست سرطان های ارثی
سوال اینست که کدام سرطان ها ارثی هستند؟؟!! تمامی سرطان ها را سرطان ژنتیکی هستند؛ اما همه آنها موروثی نیستند. بسیاری از سرطان ها ممکن است از طریق ژن ها منتقل نشوند، ولی به دلیل سبک زندگی مشابه خانوادگی، همگی به آن مبتلا شوند. اما برخی از آنها دقیقا به خاطر جهش های ژنتیکی موروثی ایجاد می شوند. شایع ترین و رایج ترین سرطان ارثی که در اثر جهش های ژنتیکی ایجاد شده اند، عبارتند از :
- سرطان سینه
- سرطان روده
- سرطان پروستات
- سرطان رحم
- سرطان دهان رحم
- سرطان ملانوما (نوعی سرطان پوست)
- سرطان لوزالمعده یا پانکراس
- سرطان خون ( نوعی سرطان مغز استخوان)
بیشتر بخوانید: انواع تست های ژنتیک سرطان ارثی کدامند؟
تاثیر ژنتیک بر سرطان های ارثی
همانطور که پیشتر گفته شد ژنتیک تاثیر بسزایی بر انتقال و ابتلا به سرطان های ارثی دارد. همه سرطان ها به دلیل تغییرات ژنتیکی شروع می شوند، اما فقط ۱۰% سرطان ها ارثی است. حال به بررسی تاثیر ژنتیک بر چندین سرطان ارثی شایع پرداخته شده است.
ژنتیک و سرطان سینه
تقریبا 5 تا 10 درصد از سرطان های پستان، سرطان های ارثی هستند. در این حالت ژن های معینی به صورت موروثی در بدن افراد وجود دارد. زنان و مردانی یکی از اعضای خواده آنها ( خواهر، مادر، دختر، پدر، برادر) به سرطان سینه مبتلا شده باشند، 2 برابر دیگران در معرض سرطان سینه قرار دارد.
ژنتیک و سرطان روده
بیشتر افرادی که مبتلا به سرطان روده می شوند، سابقه خانوادگی نداشته و حداقل یکی از اعضای فامیل به این بیماری مبتلا شده است. در افرادی که یکی از اعضای فامیل یا خانواده به سرطان مبتلا شده، ریسک ابتلا به این بیماری بیشتر است.
ژنتیک و سرطان پروستات
سرطان پروستات هم یک نوع سرطان ارثی است و به دلیل جهش های ژنتیکی موروثی ایجاد می شود. در صورتی که پدر یا برادر شما زیر 50 سال داشته و به این سرطان مبتلا شده باشد، 2 الی 3 برابر در ریسک ابتلا به این سرطان قرار دارد.
داشتن ژن سرطان چقدر خطرناک است؟
جهش های ژنتیکی سرطان تصادفی بدون هیچ قاعده خاصی هم از مادر هم از پدر به فرزندان منتقل می شود. اما طبق دو قاعده زیر، داشتن ژن های سرطانی خیلی خطرناک نبوده و صرفا آگاهی از آنها به چگونگی پیشگیری و رعایت نکاتی کمک می کند.
قاعده اول:
اگر والدین شما، خواهر یا برادر شما دارای ژن های سرطانی باشند، به معنای اینکه شما دارای جهش های ژنتیکی سرطانی هستید، نمی باشد.
صرفا برای متوجه شدن از دارا بودن ژن های سرطان ارثی باید تست ژنتیک سرطان بدهید.
قاعده دوم:
حتی اگر فاکتور های ژنتیک سرطان ارثی را داشته باشید، به این معنی نیست که شما حتما به سرطان مبتلا می شوید. بلکه به این معنی است که شما در معرض بیشتر مبتلا به سرطان هستید. بسیاری از افرادی که ژن های سرطانی دارند، به دلیل رعایت مواردی چون داشتن رژیم تغذیه سالم، عدم مصرف دخانیات و… هیچ وقت به سرطان مبتلا نشده اند.
** عوامل محیطی تاثیر بیشتری نسبت به داشتن ژن های ارثی در ابتلا به سرطان دارد.
آیا شخصی که فاکتورهای جهش ژنتیکی سرطان موروثی را دارد، حتما به سرطان مبتلا می شود؟
خیر. عوامل متفاوتی چون نحوه وراثت سرطان یا الگوی وراثت سرطان، سبک زندگی بر ابتلا به سرطان موثر است. مشاوره ژنتیک سرطان پستان ریسک ابتلا به سرطان را مشخص کرده و کاهش می دهد.
الگوی وراثت سرطان:
بیشتر جهش های ژنتیکی موروثی با دو الگوی وراثتی زیر منتقل می شوند:
- اتوزومال غالب
- اتوزومال مغلوب
وراثت اتوزومال غالب
در وراثت اتوزومال غالب فقط یک کپی از ژن جهش یافته سبب افزایش شانس ابتلا به سرطان می شود. در این مورد، ممکن است والدین فرد اثرات ژن جهش یافته را نشان دهند یا فقط حامل ژن جهش یافته باشند.
وراثت اتوزومال مغلوب
در مورد وراثت اتوزومال مغلوب، فرد تنها در صورتی با افزایش خطر ابتلا به سرطان روبرو می شود که هر دو کپی ژن جهش یافته را از والدین خود به ارث برده باشد. در این مورد معمولا والدین فرد که حامل یک نسخه جهش یافته و یک نسخه سالم از ژن مربوطه هستند با افزایش ریسک بروز سرطان روبرو نمی شوند.
بهترین مرکز ژنتیکی سرطان
مرکز ژنتیک دکتر ساناز طبرستانی متخصص ژنتیک سرطان از بهترین مرکزهای ژنتیکی سرطان بوده و خدمات بی نظیری چون آزمایش و مشاوره ژنتیک سرطان ارائه می دهد.
خلاصه:
سرطان یک اختلال ژنتیکی شایع است، در مواردی جهش های ژنتیکی سرطان از طریق والدین به فرزندان یا نسلی به نسل دیگر منتقل شده و افراد را در معرض ابتلا به سرطان های ارثی قرار می دهد. تست های مختلفی جهت تشخیص سرطان های ارثی قرار دارد.
نکته مهم اینست که در صورتی که افراد دارای ژن های سرطانی باشند صرفا به معنای ابتلا به سرطان نبوده و فقط در معرض یا ریسک بیشتر سرطان های ارثی قرار دارند. در این مقاله لیست سرطان های ارثی گفته شده است. آگاهی از فهرست سرطان های ارثی، افراد را در دادن تست سرطان ارثی و آگاهی از وجود جهش های ژنتیکی در بدن ترغیب می کند.
