چرا درمان سرطان سخت است؟

سخت بودن درمان سرطان چیزی است که سال ها جامعه پزشکی را به چالش کشیده است. در ابتدا باید بگوییم اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان بوده و در صورتی که دیر تشخیص داده شود گسترش پیدا کرده که در این حالت میگویند سرطان متاستاز داده و درمان آن مشکل خواهد شد. چرا درمان سرطان سخت است سوال بسیاری از افراد است، در این مقاله قصد داریم به صورت کامل این موضوع را توضیح دهیم.

  به طور کلی، سرطان در بریتانیا در 40 سال گذشته دو برابر شده است. در دهه 1970 تنها 25 درصد از افراد مبتلا به سرطان 10 سال یا بیشتر پس از تشخیص زنده می مانند. امروز این رقم 50 درصد است.

آمار سرطان در ایران

آمار سرطان در ایران نشان‌دهنده افزایش قابل توجهی در شیوع این بیماری در سال‌های اخیر است. بر اساس آخرین داده‌های موجود، سالانه حدود ۱۱۰ هزار مورد جدید سرطان در کشور تشخیص داده می‌شود و این رقم در حال افزایش است. ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه درمان سرطان داشته است. درمان های هدفمند یک راه برای مقابله با سخت بودن درمان سرطان است و توسط پزشکان بسیار محدودی در ایران ارائه می شود. دکتر ساناز طبرستانی یکی از این معدود پزشکان است.

بیشترین سرطان‌های شایع در ایران

در ایران، سرطان‌های معده، پستان، روده بزرگ، و پوست از جمله شایع‌ترین انواع سرطان‌ها هستند. سرطان معده به عنوان شایع‌ترین سرطان در بین مردان و سرطان پستان به عنوان شایع‌ترین سرطان در بین زنان شناخته می‌شوند.

با وجو تمام تلاش ها و تحقیقات که در کل جهان برای مبارزه باسرطان انجام شده است و هم اینک رسیدن به درمان هدفمند پنجره روشنی در مقابل جامعه پزشکی و محققان گشوده است با تمام این دستاوردها همچنان بشر در مواردی مغلوب سرطان می شود و پیوسه به دنبال دلایل سخت بودن درمان سرطان و دادن راه حل برای آن است. در ادامه به دلایل آن اشاره می کنیم.

درمان سرطان سخت است به دلایل مختلف:

در ادامه به چهار مورد از مهم ترین دلایل سخت بودن درمان سرطان اشاره می کنیم.

1. تنوع و پیچیدگی سلول‌های سرطانی یکی از دلایل سخت بودن درمان سرطان:

سرطان‌ها از انواع مختلفی از سلول‌ها تشکیل شده‌اند که هرکدام ویژگی‌ها و رفتارهای متفاوتی دارند. این تنوع باعث می‌شود که درمان‌های یکسان برای همه انواع سرطان‌ها کارساز نباشند.

2. تکامل و مقاومت به درمان یکی از دلایل سخت بودن درمان سرطان:

سلول‌های سرطانی می‌توانند به سرعت تغییر کنند و در برابر درمان‌ها مقاومت پیدا کنند. این مقاومت باعث می‌شود که داروها و درمان‌هایی که در ابتدا موثر بودند، بعد از مدتی کارایی خود را از دست بدهند.

3. پخش شدن سرطان یکی از دلایل سخت بودن درمان سرطان:

در بسیاری از موارد، سرطان‌ها به قسمت‌های دیگر بدن پخش می‌شوند (متاستاز) و درمان آنها بسیار پیچیده‌تر می‌شود. زمانی که سرطان به مناطق مختلف بدن سرایت کند، نیاز به ترکیبی از درمان‌ها وجود دارد که ممکن است همگی به یک اندازه موثر نباشند.

4. عوارض جانبی درمان‌ها:

درمان‌های سرطان، مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، علاوه بر سلول‌های سرطانی، به سلول‌های سالم بدن نیز آسیب می‌رسانند. این عوارض جانبی می‌تواند تحمل درمان را برای بیمار سخت کند و در برخی موارد، درمان را متوقف سازد.

اگر سرطان زود تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر است به دلایل زیر:

در ادامه به چهار مورد از این دلایل اشاره می کنیم

1. کوچکتر بودن تومور:

در مراحل اولیه، تومور کوچک‌تر است و محدود به یک منطقه خاص از بدن می‌باشد. این امر امکان جراحی یا درمان‌های متمرکز را افزایش می‌دهد که می‌تواند تومور را به طور کامل از بین ببرد.

2. کمتر بودن میزان متاستاز:

در مراحل اولیه، احتمال پخش شدن سلول‌های سرطانی به سایر قسمت‌های بدن کمتر است. این باعث می‌شود که درمان موثرتری داشته باشیم و نیازی به درمان‌های پیچیده‌تر و گسترده‌تر نباشد.

3. پاسخ بهتر به درمان:

سلول‌های سرطانی در مراحل اولیه معمولاً به درمان‌ها بهتر پاسخ می‌دهند و احتمال مقاومت به درمان کمتر است.

4. سلامتی کلی بیمار:

بیماران در مراحل اولیه سرطان معمولاً وضعیت عمومی بهتری دارند و بهتر می‌توانند عوارض جانبی درمان‌ها را تحمل کنند. این امر باعث می‌شود که درمان‌ها با کارایی بیشتری انجام شوند.

به همین دلایل، تشخیص زودهنگام سرطان می‌تواند تفاوت بزرگی در نتایج درمان ایجاد کند و بهبود بقاء و کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد.

چرا برای سرطان درمان واحد نداریم؟

اما سرطان یک بیماری پیچیده است و واقعیت این است که ما هرگز یک درمان واحد پیدا نخواهیم کرد. چرا که:

سرطان فقط یک بیماری نیست

برای درک اینکه چرا هنوز سرطان را درمان نکرده‌ایم، مهم‌ترین چیزی که باید بدانید این است که سرطان یک بیماری نیست. در عوض، این یک اصطلاح برای بیش از 200 بیماری متمایز است.

هر نوع سرطان گسترده دارای زیرشاخه های بسیاری است و همه آنها به دلیل تفاوت در سطح ژنتیکی و مولکولی متفاوت به نظر می رسند و رفتار می کنند. این به این دلیل است که سرطان از سلول های خود ما سرچشمه می گیرد، بنابراین هر سرطانی می تواند به اندازه افراد متفاوت و متنوع باشد.

بیشتر بخوانید: آیا در سرطان نیاز به شیمی درمانی دارم یاخیر؟

هزاران جهش وجود دارد

در بیش از 200 سرطان مختلف، تعداد بی شماری از جهش های ژنتیکی مختلف وجود دارد. هر سرطانی توسط مجموعه‌ای از جهش‌ها ایجاد می‌شود و با رشد تومور، جهش‌های بیشتری جمع می‌شوند. این بدان معناست که هر تومور دارای مجموعه‌ای از جهش‌ها است، بنابراین دارویی که برای یک بیمار سرطانی کار می‌کند، ممکن است هیچ تأثیری بر دیگری نداشته باشد.

به همین دلیل است که درمان هدفمند سرطان و درمان شخصی سازی شده برای هر فرد بهترین راه درمان سرطان تا کنون است.

سلول های سرطانی در یک تومور منفرد یکسان نیستند

هر سلول سرطانی در تومور جهش های ژنتیکی مشابهی با سلول سرطانی همسایه ندارد. این بدان معناست که درمان‌ها اغلب می‌توانند یک نوع سلول در تومور را از بین ببرند، در حالی که بقیه از درمان جان سالم به در می‌برند و به تومور اجازه می‌دهند دوباره رشد کند.

تغییر رفتار سلول سرطانی به مرور زمان در اثر جهش

جهش‌های ژنتیکی که سلول‌های سرطانی در طول زمان به دست می‌آورند به این معنی است که سلول‌ها نحوه رفتار خود را تغییر می‌دهند. این می‌تواند یک مشکل فوق‌العاده دشوار در طول درمان باشد، زیرا جهش‌ها می‌تواند منجر به مقاومت سلول‌های سرطانی در برابر درمان در طول زمان شود و آن را بی‌اثر کند. اگر این اتفاق بیفتد، بیمار باید تحت درمان دیگری قرار گیرد، اما دوباره، سرطان ممکن است در برابر داروی جدید مقاومت کند.

سلول های سرطانی ترفندهای مختلفی برای زنده ماندن دارند

سلول های طبیعی مکانیسم های خاصی دارند که مانع از رشد یا تقسیم بیش از حد آنها می شود. سلول های سرطانی این مکانیسم های کنترلی را از دست داده اند و می توانند مجموعه ای از ترفندها را برای جلوگیری از کشته شدن ایجاد کنند.

پیشرفت در درمان سرطان

در حال حاضر، سرطان به عنوان یکی از بیماری‌های مزمن و پیچیده شناخته می‌شود که ریشه‌کن شدن آن چالش بزرگی است. با این حال، پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان سرطان صورت گرفته که امیدواری‌ها برای کنترل و کاهش موارد ابتلا و مرگ و میر ناشی از این بیماری را افزایش داده است.

پیشگیری و تشخیص زودهنگام

یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش بار سرطان، پیشگیری و تشخیص زودهنگام است. واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و هپاتیت B، که هر دو با سرطان‌های خاصی مرتبط هستند، به طور گسترده‌ای ترویج شده‌اند. همچنین، برنامه‌های غربالگری منظم برای سرطان‌هایی مانند پستان، دهانه رحم، و روده بزرگ می‌توانند به تشخیص زودهنگام و درمان موفق‌تر کمک کنند.

تحقیقات و درمان‌های نوین

تحقیقات علمی مداوم منجر به کشف داروها و روش‌های درمانی جدیدی شده است که برخی از آنها نتایج بسیار موفقی را نشان داده‌اند. ایمنی‌درمانی و درمان‌های هدفمند (targeted therapies) مانند درمان هدفمند با تست پروفایل سلولی نمونه‌هایی از این پیشرفت‌ها هستند که به طور خاص سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند و عوارض جانبی کمتری دارند.

فناوری‌های نوین

استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تحلیل داده‌های بیماران و تشخیص الگوهای بیماری نیز به تشخیص دقیق‌تر و درمان‌های مؤثرتر کمک کرده است. این فناوری‌ها می‌توانند به بهبود فرایندهای تشخیص و شخصی‌سازی درمان‌ها کمک کنند.

همکاری‌های بین‌المللی

همکاری‌های بین‌المللی در تحقیقات و تبادل دانش و تجربه، نقش مهمی در پیشرفت‌های علمی و پزشکی داشته است. پروژه‌های مشترک تحقیقاتی و کارآزمایی‌های بالینی بین‌المللی می‌توانند به تسریع در کشف و توسعه درمان‌های جدید کمک کنند.

سؤالات متداول

نتیجه‌گیری

با وجود اینکه ریشه‌کن کردن کامل سرطان هنوز دست‌نیافتنی است، اما پیشرفت‌های علمی و پزشکی مداوم در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری، امیدهای زیادی را برای کنترل و کاهش اثرات سرطان به همراه دارد. ادامه تحقیقات، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، و ارتقاء آگاهی عمومی می‌تواند به کاهش چشمگیر بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان منجر شود و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

در حال حاضر بهترین درمان برای سرطان درمان هدفمند سرطان است تا داروها و درمان های شخصی سازی شده برای هر فرد استفاده شود ولی به هر حال ما هنوز نتوانستیم سرطان را به طور کلی شکست دهیم. اگر سرطان در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود درمان می شود و با تشخیص دیرهنگام، سرطان متاستاز داده و از بین بردن آن مشکل است. در عین حال که با گذشت زمان سلول های سرطانی به دلیل جهش های ایحاد شده تغییر رفتار داده و داروهای قبلی بر روی ان ها تأثیر گذار نخواهند بود.

تحقیقات سرطان این امید را به ما می‌دهد که روزی بر همه این مشکلات غلبه کنیم و به سرطان پایان دهیم.