سرطان معده ارثی و مشاوره ژنتیک سرطان؟!!!

سرطان معده ارثی یک اختلال ارثی است و شانس ابتلا به نوعی سرطان را افزایش می دهد. در این نوع سرطان، هیچ تومور جامدی وجود ندارد. سلول های سرطانی زیر پوشش معده تکثیر شده و پوشش معده را ضخیم و سفت می کند. به دلیل تهاجمی بودن این نوع سرطان، احتمال پخش سلول های سرطانی به دیگر بافت ها مثل کبد یا نزدیک استخوان بسیار بالا است.

سرطان معده ارثی در میان مردان شایع تر از زنان است. همچنین افراد بالای ۵۰ سال به بالا بیشتر درگیر این عارضه می شوند. اگر در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان معده وجود دارد و بابت آن نگران شده اید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.  

سرطان معده معمولا در اواخر دهه سی یا اوایل دهه چهل سالگی در  زندگی افراد ظاهر می شود.  اگرچه در هر بازه سنی از بزرگسالی این بیماری ایجاد می شود، تشخیص سریع آن به درمان بهتر آن کمک می کند. ولیکن به دلیل آنکه این سرطان در زیر پوشش معده ایجاد می شود، تا زمان تهاجمی شدن آن تشخیص داده نمی شود.

علل بروز سرطان معده چیست؟

علت دقیق ابتلا به سرطان معده کاملا مشخص نیست. پزشکان معتقد هستند این مشکل زمانی به وجود می‌آید که چیزی به پوشش داخلی معده آسیب بزند.

• عفونت معده به مدت طولانی از جمله دلایل سرطان معده است.  زیرا سبب  التهاب معده شده و تغییرات پیش سرطانی در دیواره داخلی معده ایجاد می کند.
• مبتلا بودن به نوعی لنفومای معده

• داشتن یک رژیم غذ ایی نامناسب، پرچرب و با نمک بسیار

• استعمال دخانیات
• افرادی که سابقه عمل جراحی معده دارند.

فاکتورهای خطر در بروز سرطان معده ارثی

ریسک بروز سرطان معده ارثی در میان افراد با زمینه ژنتیکی و بیماری های ارثی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد است. سندروم لیچ یک اختلال ارثی و ژنتیکی است که ریسک بروز سرطان روده، سرطان معده و سایر انواع سرطان های ارثی را افزایش می دهد. در اکثر موارد این اختلال به علت جهش در ژن MCH1 یا MSH2 به وجود می ‌آید البته جهش در ژن هایMLH3, MSH6, TGFBR2, PMS1,PMS2  در بروز این بیماری نقش دارند.

افرادی که حامل ژن های جهش یافته BRCA2 یا BRCA1 سرطان سینه هستند، در معرض ابتلا به سرطان معده  قرار دارند. سندروم لی فرامنی و سندروم پوتز جگرز نیز از جمله فاکتورهای خطر در بروز سرطان معده ارثی محسوب می شوند.

جهش در ژن CDH1 باعث بروز این اختلال می ‌شود. ژن CDH1 دستورالعمل هایی جهت ساخت یک پروتئین  خاص به نام اپیتلیال کادهرین یا E-cadherin ایجاد می کند. این پروتئین در غشای اطراف سلول های اپیتلیالی ( سلول هایی که سطوح و حفره های بدن را میپوشانند) یافت می شود. کادهرین وظایف مختلفی چون پروتئین سرکوبگر تومورها دارد.

افراد مبتلا به سرطان معده ارثی، یک کپی جهش یافته از ژن ها در هر سلول خود دارند. این جهش های ژنتیکی منجر به تولید غیرعادی پروتئین کادهرین می شوند. یک جهش دیگر در کپی ژن های  CDH1، منجر به ایجاد سرطان معده منتشره و تهاجمی در بدن می شود. وجود جهش های ژنی دوم در سلول ها، باعث عدم تولید پروتئین کادهرین می شود.

زنانی که با یک کپی جهش یافته از ژن های CDH1 متولد می شوند، با احتمال 56 درصد در دوره زندگی خود، جهش دوم ژن را کسب کرده و به سرطان معده مبتلا می شوند.

مردانی که با یک کپی جهش یافته از ژن های CDH1 متولد می شوند، با احتمال 70 درصد در دوره زندگی خود، جهش دوم ژن را کسب کرده و به سرطان معده مبتلا می شوند.

جهش های ژن CDH1 علاوه بر سرطان معده، احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنان ، ابتلا به سرطان پروستات در مردان و ابتلا به سرطان کولورکتال در افراد را افزایش می دهد.

از دست دادن این پروتئین مانع از عملکردش به عنوان سرکوبگر تومور شده و منجر به رشد و تقسیم غیر قابل کنترل سلولها میشود. از دست دادن E-کادهرین همچنین باعث نقص اتصال سلولی میشود ، در نتیجه احتمال اینکه سلولهای سرطانی برای تشکیل تومور کنار هم قرار نگیرند و از دیواره معده حمله کرده و به عنوان توده های کوچکی از سلول های سرطانی به بافت های نزدیک متاستاز دهند، افزایش میابد.

بیشتر بخوانید:

چه افرادی باید جهت تشخیص سرطان معده ارثی به متخصص ژنتیک پزشکی مراجعه کنند؟

افرادی که شرایط زیر را دارند باید آزمایشات ژنتیکی سرطان ارثی جهت تشخیص این بیماری را بدهند:

·        خانواده‌هایی که در آن‌ها دو مورد یا بیشتر سابقه ابتلا به سرطان معده بوده که حداقل یکی از آن‌ها ارثی بوده اند.

·        فردی که در خانواده قبل از چهل سالگی به سرطان معده ارثی مبتلا شده است.

چگونگی تشخیص سرطان معده ارثی

دستورالعمل هایی برای تشخیص سرطان معده ارثی در افراد وجود دارد. روش های تشخیص سرطان معده ارثی:

آندوسکوپی :

آندوسکوپی یک روش تشخیصی است. در این روش پزشک از یک لوله باریک که مجهز به دوربین است، از طریق گلو وارد معده می شود. پزشک از طریق تصاویر ارسالی توسط این دوربین، علائم و نشانه های سرطان را بررسی می کند.

بیوپسی:

بیوپسی یا نمونه برداری یک روش جهت تشخیص این بیماری است. این روش زمانی کاربرد دارد که پزشک به یک یا چند قسمت از معده مشکوک باشد، کاربرد دارد. نمونه برداشته شده به آزمایشگاه جهت ارزیابی ارسال می شود.

سی تی اسکن:

استفاده از سی تی اسکن و تست های تصویربرداری، با بررسی تصاویر دقیق معده، اقدام به تشخیص یا رد سرطان معده می کند.

آیا من در معرض خطر سرطان معده ارثی قرار دارم؟

بخش اندکی از سرطان های معده، ارثی هستند. در صورتی که در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان معده یا سرطان سینه دارید، با احتمال بسیاری در معرض ابتلا به سرطان معده ارثی قرار دارید. انجام مشاوره ژنتیک و آزمایش ژنتیک برای تشخیص ژن های جهش یافته عامل سرطان معده، به شما در پیشگیری از ابتلا به سرطان معده موثر است.

پیشگیری از سرطان معده ارثی

اگر  ترس زیادی نسبت به ابتلا به سرطان معده ارثی دارید و می‌خواهید از آن پیشگیری کنید، بهتر است نکات زیر را انجام دهید:

·        به طور مرتب چکاپ انجام دهید.

·        اگر پزشک این مورد را توصیه کرد، می‌توانید سالیانه از آندوسکوپی برای چک کردن معده استفاده کنید.

·        از دخانیات استفاده نکنید.

·        رفلاکس معده را درمان کنید.

·        رژیم غذایی سالم و سرشار از محصولات فیبری و پروتئینی داشته باشید.

·        مصرف مکمل های آنتی اکسیدان، در کاهش ریسک بروز سرطان معده موثر است.

·        رسیدن به وزن ایده آل

·        استفاده از غلات کامل، نان و حبوبات در رژیم غذایی خود

نتیجه گیری

سرطان معده ارثی یک اختلال ارثی است و به احتمال 70 تا 80 درصد در افراد با زمینه بیماری های ژنتیکی بروز می یابد.

سرطان معده ارثی، چهارمین بیماری شایع در ایران و جهان است.

سرطان معده ارثی بیشتر در اوایل دهه چهارم زندگی افراد بروز می یابد.

انجام مشاوره ژنتیک و آزمایش ژنتیک برای تشخیص ژن های جهش یافته عامل سرطان معده، در تشخیص و پیشگیری از این بیماری بسیار موثر است.

سوالات متداول سرطان معده ارثی