سرطان سینه در مردان هم ممکن است اتفاق بیفتد هرچند در زنان شایع تر است. در این مقاله، عوامل، علائم و تست های مرتبط با سرطان پستان وراثتی و اهمیت مشاوره ژنتیکی برای مردان را بررسی خواهیم کرد. با درک عوامل ژنتیکی مرتبط و اهمیت تشخیص زودهنگام این بیماری، افراد و خانوادهها میتوانند اقدامات پیشگیرانهای را برای کاهش خطرات مرتبط با این بیماری انجام دهند.
درصد ابتلا به سرطان سینه در مردان
به طور کلی میتوان گفت که درصد سرطان سینه در مردان بسیار کمتر است. بر اساس آمارهای گزارش شده، حوالی 1٪ تا 2٪ از موارد سرطان سینه در کل جمعیت، مربوط به مردان است. این درصد ممکن است بین گروههای جمعیتی مختلف متفاوت باشد و ممکن است در برخی گروههای خاص ریسک بالاتری وجود داشته باشد، مانند افرادی که جهشهای ژنتیکی نادری مانند BRCA2 را دارند.
سرطان سینه ارثی
سرطان پستان ارثی به سرطان سینه ای گفته می شود که در اثر جهش های ژنتیکی به ارث رسیده از والدین فرد ایجاد می شود. جهشهای ژنتیکی خاصی مانند جهشهای ژنهای BRCA1 و BRCA2 به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهند و به عنوان ژنهای سرطان پستان ارثی شناخته میشوند. خطر ابتلا به سرطان پستان در افراد مبتلا به این جهشهای ارثی در طول عمر در مقایسه با جمعیت عمومی بیشتر است. که با آزمایش بررسی ژنتیکی BRCA قابل تشخیص است.
اهمیت پزشک ژنتیک در پیشگیری از سرطان سینه در مردان
باید توجه داشت عدم توجه به این سرطان در مردان، منجر به مراجعه دیر هنگم فرد به پزشک می شود و اطلاع دیر هنگام از وجود بیماری خطر بالایی را متوجه شخص بیمار می کند. افرادی که زمینه ژنتیکی مساعد برای این بیماری را دارند باید به پزشک ژنتیک مراجعه کرده و مشاوره دریافت نمایند. اگر فرد حاوی ژن بیماری باشد ممکن است داروهای پیشگیری و یا حتی در مواردی برداشتن پستان برای جلوگیری از بروز سرطان در آینده انجام شود.
نقش آزمایش ژنتیک در پیشگیری از سرطان سینه در مردان:
آزمایش و مشاوره ژنتیک برای افراد با سابقه خانوادگی سرطان سینه و سرطان های مرتبط به آن مانند سرطان پروستات یا تخمدان برای شناسایی این جهش های ارثی و ارزیابی خطر شخصی آنها بسیار مهم است. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری منظم و اقدامات پیشگیرانه، مانند ماستکتومی پیشگیرانه یا دارو، می تواند به مدیریت خطر و بهبود نتایج برای افراد مبتلا به سرطان پستان ارثی کمک کند.
سرطان سینه و ژنتیک در مردان
مردها هم ممکن است دارای جهشهای ارثی در ژنهای، BRCA2 BRCA1 و سایر ژنهای مستعد کننده سرطان پستان باشند. آنها هم ممکن است این جهش ها را به فرزندان خود منتقل کنند. مردهای دارای جهش ژن BRCA2 در معرض خطر افزایش یافته سرطان پستان هستند حدود ۴۰ درصد موارد سرطان پستان در مردها با جهش ژن BRCA2 مرتبط است به علاوه خطر ایجاد سرطان پروستات در این افراد بیشتر است.
مردان دارای جهش ژن BRCA1 هم ممکن است خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان و پروستات داشته باشند. این نکته را به یاد داشته باشید که سرطان پروستات آقایان که در زمینه جهش ژن های BRCA رخ ،میدهد معمولا بدخیمتر است. مردانی که دارای جهشهای ژنی BRCA هستند، خطر ابتلا به سرطان پستان در آن ها نسبت به جمعیت مردان عمومی بیشتر است.
عوامل سرطان سینه در مردان چیست؟
مردانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند، به خصوص در خویشاوندان نزدیک، مانند مادر، خواهر خاله یا عمه، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند. به ارث بردن جهشهای ژنی BRCA از طرف مادر یا پدر میتواند به طور قابل توجهی احتمال ابتلا به سرطان پستان را در مردان افزایش دهد. در ادامه به تمام عوامل سرطان سینه در مردان اشاره می شود:
ژنتیک و سابقه خانوادگی
همان طور که گفته شد مردانی که دارای سابقه خانوادگی سرطان سینه هستند، بهویژه اگر یکی از بستگان درجه یک مانند مادر یا خواهر مبتلا به سرطان سینه باشد، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. همچنین، وجود جهشهای ژنتیکی خاص مانند BRCA1 و BRCA2 میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
تغییرات هورمونی
سطح بالای استروژن در بدن مردان میتواند به رشد غیرطبیعی سلولهای سینه منجر شود. این مسئله ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند سندرم کلاینفلتر (Klinefelter syndrome)، مصرف داروهای حاوی استروژن، یا مشکلات کبدی که باعث افزایش سطح استروژن در بدن میشود، رخ دهد.
افزایش سن
همانند زنان، افزایش سن نیز یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه در مردان است. بیشتر موارد سرطان سینه در مردان بالای 60 سال رخ میدهد.
تشعشعات و پرتودرمانی
مردانی که در معرض تابشهای شدید اشعه قرار گرفتهاند، بهویژه پرتودرمانی به ناحیه قفسه سینه برای درمان سایر بیماریها، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
سبک زندگی و عوامل محیطی
سبک زندگی ناسالم شامل مصرف زیاد الکل، چاقی و عدم فعالیت بدنی میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. این عوامل میتوانند با تغییرات هورمونی و التهابی در بدن مرتبط باشند که میتوانند به رشد سرطان کمک کنند.
بیماریهای زمینهای
برخی بیماریهای زمینهای مانند بیماریهای کبدی، میتوانند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند. کبد مسئول تنظیم سطح هورمونهای جنسی است و اختلال در عملکرد آن میتواند منجر به تغییرات هورمونی شود که ریسک سرطان سینه را افزایش میدهد.
چاقی و اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن میتوانند یکی از عوامل خطر سرطان سینه در مردان باشند. بافت چربی هورمون استروژن تولید میکند و افزایش میزان استروژن در بدن میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. همچنین، چاقی ممکن است با التهاب مزمن در بدن مرتبط باشد که میتواند به رشد سلولهای سرطانی کمک کند.
مصرف الکل
مصرف زیاد الکل میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. الکل میتواند به افزایش سطح استروژن در بدن کمک کند و همچنین باعث آسیب به DNA سلولها شود که ممکن است منجر به سرطان گردد.
سیگار کشیدن
گرچه ارتباط مستقیم بین سیگار کشیدن و سرطان سینه در مردان کمتر شناخته شده است، اما تحقیقات نشان میدهد که مصرف سیگار میتواند خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطانها را افزایش دهد و میتواند به عنوان یک عامل خطر برای سرطان سینه در نظر گرفته شود.
بیماریهای بیضه
برخی از بیماریهای مربوط به بیضه، مانند اورکیت (التهاب بیضه)، مخفی بودن بیضه در پوست یا انجام جراحی برای رفع این مشکلات میتواند با افزایش خطر سرطان سینه در مردان مرتبط باشد. این مشکلات میتوانند منجر به تغییرات هورمونی شوند که به رشد سرطان کمک میکنند.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
تماس مداوم با برخی مواد شیمیایی و صنعتی میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. برخی از این مواد شیمیایی میتوانند اختلالات هورمونی ایجاد کنند یا مستقیماً به سلولهای بدن آسیب برسانند که ممکن است منجر به سرطان شود.
عوامل مربوط به نژاد و قومیت
آمارها نشان میدهند که برخی از نژادها و قومیتها ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه باشند. بهعنوان مثال، مردان سفید پوست بیشتر از مردان سیاه پوست به سرطان سینه مبتلا میشوند، اما مرگ و میر ناشی از این بیماری در مردان سیاه پوست بیشتر است. این تفاوتها ممکن است به دلایل ژنتیکی یا تفاوتهای دسترسی به مراقبتهای بهداشتی باشد.
علائم و نشانه های سرطان سینه در مردان کدام است؟
- وجود توده بدون درد یا ضخیم شدن بافت پستان
- تغییر در اندازه و شکل سینه
- جمع شدن نوک پستان (چرخش به داخل)
- ترشح از نوک پستان (اغلب خونی)
- قرمزی یا پوسته پوسته شدن نوک پستان یا پوست سینه
- فرورفتگی یا چروک شدن پوست شبیه پوست پرتقال
علاوه بر این، مردان مبتلا به سرطان سینه ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- زخم های پوستی
- تورم در زیر بغل در غدد لنفاوی
- توده قابل لمس زیر بازو که نشان دهنده گسترش سرطان به غدد لنفاوی است.
در ادامه علائم سرطان سینه در مردان را بیشتر توضیح می دهیم
1. توده در سینه:
شایعترین علامت سرطان سینه در مردان، وجود توده در سینه است. این توده ها معمولاً سفت و بدون درد هستند و ممکن است در زیر نوک سینه قرار بگیرند. اندازه توده ها می توانند متفاوت باشند، اما به طور کلی در مراحل اولیه کوچک هستند.
توجه به این نکته مهم است که توده های سینه در مردان همیشه سرطانی نیستند. سایر علل احتمالی توده در سینه شامل کیست، و ژنیکوماستی (بزرگ شدن خوشخیم سینه) میشود. با این حال، هر گونه توده در سینه باید توسط پزشک بررسی شود تا احتمال سرطان رد شود.
2. تغییرات پوست سینه:
سرطان سینه میتواند باعث ایجاد تغییراتی در پوست سینه شود، از جمله:
- قرمزی و خارش: این تغییر ممکن است در ناحیه نوک سینه یا آرئول (ناحیه تیره اطراف نوک سینه) یا در سایر قسمتهای سینه رخ دهد.
- پوسته پوسته شدن: پوست سینه ممکن است پوسته پوسته شود یا ظاهری خشک و پوسته پوسته پیدا کند.
- جمع شدن نوک سینه: نوک سینه ممکن است به سمت داخل جمع شود.
- زخم شدن سینه: ممکن است زخمهایی روی پوست سینه ایجاد شود که به خودی خود التیام نمییابند .
- تغییر رنگ پوست: پوست سینه ممکن است قرمز، رنگ قهوهای رنگ شود.
این تغییرات پوستی ممکن است به دلیل
سایر مشکلات پوستی ایجاد شوند، اما میتوانند از علائم سرطان سینه نیز باشند.
3. بزرگ شدن سینه (ژنیکوماستی):
ژنیکوماستی به بزرگ شدن غیرطبیعی بافت سینه در مردان اشاره دارد. در حالی که ژنیکوماستی معمولاً خوشخیم است، اما گاهی اوقات میتوان اولین علامت سرطان سینه باشد.
4. درد در سینه:
درد در سینه در مردان نادر است، اما میتواند از علائم سرطان سینه باشد.
5. تورم غدد لنفاوی زیر بغل:
غدد لنفاوی زیر بغل در زیر بازوها قرار دارند. اگر سرطان به غدد لنفاوی گسترش یابد، ممکن است متورم و سفت شوند.
مهم:
- اگر هر یک از این علائم را در خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
- تشخیص زودهنگام سرطان سینه باعث موفقیت درمان است.
- سرطان سینه در مردان نادر است، اما مراجعه زودهنگام به پزشک برای تشخیص و درمان حیاتی است.
برای مردان ضروری است که در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا علائم غیرعادی در بافت سینه خود، به دنبال ارزیابی پزشکی باشند تا در زمانی که درمان مؤثرتر است، سرطان سینه را رد یا تشخیص دهند.
انواع سرطان سینه در مردان کدام است؟
- سرطان مجاری: این نوع سرطان از مجاری شیر شروع میشود و تقریباً بیشترین سرطانهای سینه در مردان از این نوع هستند.
- کارسینوم لوبولار: این نوع سرطان از غدد تولیدکننده شیر پدید میآید. در مردان، این نوع سرطان بسیار نادر است، زیرا تعداد کمی لوبول در بافت پستان آنها وجود دارد.
- بیماری پاژ: این سرطان در نوک سینه ظاهر میشود و یکی از نوعهای کمتر دیده شده سرطان پستان است که با احتمال بسیار کمی در مردان مشاهده میشود.
تست سرطان سینه ارثی مردان
آزمایش ارثی سرطان پستان که به عنوان آزمایش ژنتیک نیز شناخته میشود، یک معاینه پزشکی تخصصی است که برای شناسایی جهشهای ژنتیکی خاص که با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان مرتبط هستند، استفاده میشود. شایع ترین جهش های ژنتیکی مرتبط با سرطان پستان ارثی BRCA1 و BRCA2 هستند. این آزمایشها معمولاً با استفاده از نمونه خون یا بزاق انجام میشوند که سپس در آزمایشگاه برای تشخیص وجود این تغییرات ژنتیکی تجزیه و تحلیل میشود.
مزایای جلسات مشاوره ژنتیک
مشاوره ژنتیک چه قبل و چه بعد از ابتلا توصیه می شود. جلسه مشاوره قبل از ابتلا به افراد کمک می کند تا خطرات مرتبط با حمل جهش های شناسایی شده را ارزیابی کنند، و تصمیمات آگاهانه ای در مورد غربالگری، پیشگیری و راهبردهای درمانی مناسب بگیرند. درک این نکته مهم است که نتیجه آزمایش مثبت نشان دهنده افزایش خطر است اما به معنای ابتلای صد در صد نیست با این حال، پزشک بر اساس نتایج تصمیم گیری کرده در مواردی داروهای پیشگیری تجویز شده و در مواردی قسمتی از پستان برداشته می شود تا احتمال ابتلا در آینده از بین رود.
بعد ابتلا به سرطان هم آزمایش ژنتیک پیشنهاد می شود تا با شناسایی عامل سرطان داروی مؤثر تجویز شود.
بیشتر بخوانید: آزمایش سرطان ارثی
سرطان پستان وراثتی در مردان، اگرچه نادر است ولی به علت عدم معاینه سینه توسط افراد و عدم توجه به این بیماری در مردان تشخیص دیرتری دارد. در مردان با سابقه خانوادگی سرطان سینه، پروستات و تخمدان انجام آزمایشات ژنتیک، به ویژه آزمون ژنتیکی BRCA، در تشخیص و پیشگیری از سرطان پستان وراثتی بسیار مهم است. آزمایشات ژنتیک و مشورت با یک متخصص ژنتیک به افراد در جهت پیشپیری از ابتلا به سرطان کمک می کند حتی گاهی طیق تشخیص پزشک داروهای پیشگیری کننده برای فرد تجویز می شود و در مواردی که احتمال ابتلا بالاست اقدام به برداشتن پستان می کنند.
تشخیص سرطان سینه در مردان
تشخیص سرطان سینه در مردان ممکن است به وسیله این روشها و معیارها انجام شود:
- آزمایشات تصویری: شامل ماموگرافی و اولتراسونوگرافی است که میتواند نشان دهنده وجود توده یا تغییرات دیگر در ناحیه سینه باشد.
- بیوپسی: برای بررسی دقیقتر نمونههای بافت از ناحیه توده یا آنومالی در سینه انجام میشود تا تشخیص دقیقتری از نوع سرطان و ویژگیهای آن بدست آید.
- آزمایشهای پاتولوژی: شامل بررسی نمونههای بافت زیر میکروسکوپ است که توسط متخصصین پاتولوژیست تجزیه و تحلیل میشوند تا نوع و نحوه رشد سلولهای سرطانی مشخص شود.
- تستهای مولکولی و ژنتیکی: مانند تستهای ER، PR، و HER2 که به تعیین وضعیت هورمونی سلولهای سرطانی و موجودیت ژنهای خاص کمک میکنند.
- آزمایشهای خونی: ممکن است در برخی موارد برای ارزیابی سطح مارکرهای سرطانی مانند PSA (آنتیژن اختصاصی پروستات) و CEA (آنتیژن کارسینو امبریونیک) استفاده شود.
- تصویربرداری مقطعی (CT scan، MRI): ممکن است برای بررسی گسترش سرطان به نواحی دیگر بدن استفاده شود.
تشخیص سرطان سینه در مردان به دلیل نادر بودن این نوع سرطان، نیازمند انجام تستهای دقیق و توسط تیم پزشکی متخصص است. در صورت داشتن هرگونه علامت یا سابقه خانوادگی مرتبط، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و بررسی منظم اهمیت دارد.
درمان هدفمند سرطان سینه در مردان
درمان هدفمند سرطان سینه یکی از روشهای نوین و موثر برای درمان سرطان سینه است که بهطور خاص بر روی مولکولها و مسیرهای خاصی که در رشد و گسترش سلولهای سرطانی نقش دارند، تمرکز میکند. این روش درمانی معمولاً شامل استفاده از داروهای هدفمند میشود که میتوانند به شکلهای مختلف به کنترل یا متوقف کردن سرطان کمک کنند. در ادامه، به برخی از انواع درمانهای هدفمند برای سرطان سینه در مردان اشاره میکنیم:
- مهارکنندههای هورمونی: این داروها برای کاهش یا مسدود کردن اثر هورمونهای استروژن و تستوسترون که میتوانند به رشد سلولهای سرطانی کمک کنند، استفاده میشوند. نمونههایی از این داروها شامل تاموکسیفن و فلووتامید هستند. این داروها میتوانند بهویژه برای مردانی که سرطان سینه آنها هورمون مثبت است، موثر باشند.
- مهارکنندههای پروتئین کیناز: این داروها مانند لاپاتینیب و پالبوسیکلیب بر روی پروتئینهایی که به رشد و تقسیم سلولهای سرطانی کمک میکنند، تاثیر میگذارند. مهارکنندههای پروتئین کیناز میتوانند سیگنالهای سلولی را که باعث رشد سرطان میشوند، مسدود کنند.
- مهارکنندههای HER2: برخی از سرطانهای سینه دارای افزایش بیش از حد پروتئینی به نام HER2 هستند که میتواند رشد سلولهای سرطانی را تحریک کند. داروهایی مانند تراستوزوماب (هرسپتین) و پرجتا برای مهار این پروتئین و کاهش رشد سرطان استفاده میشوند.
- مهارکنندههای PARP: این داروها برای بیمارانی که دارای جهشهای ژنتیکی مانند BRCA1 یا BRCA2 هستند، مفید هستند. مهارکنندههای PARP، مانند اولاپاریب، میتوانند مکانیسمهای ترمیم DNA در سلولهای سرطانی را مختل کرده و باعث مرگ آنها شوند.
- داروهای متمرکز بر مسیرهای خاص سلولی: داروهایی مانند اورولیموس که بر روی مسیرهای خاص سلولی تاثیر میگذارند، میتوانند در درمان سرطان سینه موثر باشند. این داروها مسیرهایی را هدف قرار میدهند که به رشد و بقا سلولهای سرطانی کمک میکنند.
- ایمونوتراپی: این روش درمانی به سیستم ایمنی بدن کمک میکند تا سلولهای سرطانی را تشخیص داده و نابود کند. داروهای ایمونوتراپی مانند پمبرولیزوماب میتوانند به فعالسازی سیستم ایمنی برای حمله به سلولهای سرطانی کمک کنند.
درمان هدفمند به دلیل انتخاب دقیقتر هدفهای مولکولی و کاهش آسیب به سلولهای سالم، معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمیدرمانی دارد و میتواند بهبودی قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران ایجاد کند. با این حال، انتخاب نوع درمان هدفمند به ویژگیهای خاص هر بیمار و نوع سرطان سینه وابسته است و باید توسط تیم پزشکی متخصص انجام شود.
سوالات متداول:
مردانی که در تاریخچه خانوادگی خود ابتلا به سرطان سینه ،پروستات وسرطان تخمدان را دارند حتماً به پزشک ژنتیک مراجعه کنند.
افرادی که زمینه خانوادگی دارند می توانند با انجام آزمایشات ژنتیک از میزان خطر ابتلا آگاهی پیدا کنند. و در صورت تشخیص پزشک از داروهای بازدارنده استفاده کنند و حتی در مواردی برای جلوگیری از ابتلا، برداشت بافت پستان انجام دهند.
به علت عدم توجه و انجام ندادن بازرسی های ماهانه سینه معمولآً مراجعه به پزشک زمانی که بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد. انجام می شود و احتمال بهبودی کاهش می یابد.
خیر، به معنای ابتلای قطعی نیست. با ایجاد هوشیاری و درمان های پیش گیرانه می توان از ابتلا به سرطان جلوگیری کرد.
نتیجهگیری
افراد با زمینه خانوادگی با مراجعه به پزشک ژنتیک و دریافت مشاوره ژنتیکی می توانند از ابتلا به بیماری و سختی ها و هزینه های بالای درمان و اثرات منفی آن بر زندگی خود جلوگیری کنند.