تست سرطان ارثی به چه هدفی انجام می شود؟

تست سرطان ارثی برای بررسی جهش های ژنتیکی افراد و بررسی زمینه ژنتیکی سرطان است. همه سرطان ها ارثی نبوده و برخی از سرطان ها چون سرطان سینه و تخمدان، سرطان روده و سرطان پروستات ارثی هستند. سرطان هایی که به شدت تحت تاثیر ژن ها قرار داشته و بین اعضای فامیل شایع است.

طبق تحقیقات انجام شده 10 درصد از سرطان های ارثی بوده و از طریق والدین منتقل می شود. در ادامه درباره چیستی سرطان ارثی، هدف از انجام آن و….گفته شده است.

 سرطان ارثی چیست؟

ژن های فرزندان جفت بوده و از والدین خود می گیرند. این ژن ها در رشد، تقسیم سلولی و سلامت بدن افراد نقش دارند. حال ممکن است یکی از اعضای خانواده شما دچار جهش های ژنتیکی شده و سرطان داشته باشد. این ژن های جهش یافته ممکن است به شما انتقال یافته و شما نیز مستعد سرطان باشید.

بطور مثال سرطان پستان یک سرطان ارثی می باشد. فردی که یک ژن جهش یافته سرطان پستان داشته باشد نسبت به فردی که دو نسخه ژن طبیعی داشته باشد، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان و تخمدان قرار دارد.

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان مبتلا به سرطان ارثی باشد، باید آزمایش ژنتیک سرطان ارثی انجام دهید.

***مهم: هر گونه تست سرطان ارثی انجام نداده و حتما با مشورت متخصص ژنتیک انجام دهید. متخصص ژنتیک شرایط شما و سابقه بیماری شما و خانواده تان را بررسی کرده، سپس تست سرطان ارثی انجام می دهد.

هدف از انجام تست ژنتیک سرطان ارثی:

جهش های ژنتیکی در بدن افراد به راحتی رخ می دهد. بعضی از جهش های ژنتیکی مثبت بوده و برای سلامت فرد ضرر ندارد، گاهی نیز منفی بوده و برای فرد مضر است. هدف اصلی این تست بررسی تغییرات ژنتیکی افراد و بررسی وجود شرایط ارثی سرطان ها است. به بیان دیگر یافتن ژن های تغییر یافته ارثی که خطر ابتلا به نوعی سرطان را افزایش می دهد.

ژن های BRCA1 و BRCA2 نمونه‌هایی از ژن‌های خطر ابتلاا به سرطان هستند. داشتن یک نوع از این ژن ها احتمال خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان در زنان و سرطان سینه و سرطان پروستات در آقایان را افزایش می دهد.

بیشتر بخوانید: آزمایش بررسی ژنتیکی brca

 

چند نمونه سرطان ارثی:

سرطان پستان و تخمدان

سرطان پستان به دلیل ویژگی های پاتولوژیکی یک سرطان ارثی است .سرطان پستان و تخمدان در خانواده های که 3 نفر یا بیشتر از آن به این بیماری مبتلا شده اند، ارثی بوده و افراد دیگر در معرض بالای خطر این سرطان هستند. در خانواده هایی که یک یا دو نفر از خویشاوندان آنها به سرطان پستان یا تخمخدان مبتلا شده اند، در صورت داشتن شرایط زیر ارثی می باشد:

فرد مبتلا به سرطان پستان زیر 40 سالگی باشد.

هر دو پستان فرد درگیر سرطان شده باشد.

درگیری به سرطان تخمدان در هر سنی

فرد بطور همزمان به سرطان پستان و تخمدان درگیر شده باشد.

یکی از خویشاوندان مرد به سرطان پستان مبتلا شده باشد.

سرطان روده

در خانواده هایی که بیش از 3 نفر از خویشاوندان مبتلا به سرطان روده هستند، خطر بالایی در مبتلا شدن به سرطان روده وجود دارد.

در خانواده های که دو یا حداکثر از خویشاوندان به سرطان روده مبتلا باشند، در صورت داشتن شرایط زیر شما نیز در معرض بالایی ابتلا به سرطان روده هستید:

فرد علاوه بر سرطان روده، سرطان دیگری هم گرفته باشد.

فرد مبتلا به سرطان روده کمتر از 50 سال داشته باشد.

یکی از افراد به سرطان آندومتر یا تخمدان مبتلا باشد.

فرد مبتلا به سرطان روده، تعداد زیادی پولیپ روده داشته باشد

بیشتر بخوانید: مشاوره ژنتیک سرطان چگونه است؟

مزایا و معایب تست ژنتیک سرطان ارثی

تست ژنتیک سرطان ارثی برای خانواده هایی که بیش از 3 نفر آنها مبتلا به نوعی سرطان خاص هستند، توصیه می شود. شما می توانید این تست را داده و متوجه وجود یا عدم وجود جهش های ژنتیکی سرطان در بدن خود شوید.

آزمایش ژنتیکی سرطان ارثی همراه با مشاوره قبل و بعد از آزمایش ارائه می شود. این آزمایش مزایا و معایبی دارد، ازجمله:

مزایا

در صورت مثبت بودن نتیجه، اقداماتی برای کنترل آن می کنید و تغییراتی در سبک زندگی خود می دهید.

معایب

یک: نتایج برخی از آزمایشات قطعی نیست.

دو: پزشک صرفا جهش ژنتیکی را شناسایی کند و متوجه تاثیر دقیق آن نشوند.

مثبت بودن نتیجه تست به چه معناست؟

اگر نتیجه تست سرطان ارثی مثبت باشد، یعنی شما ژن معیوب در بدن داشته و در معرض بیشتری برای بیماری سرطان دارید.

مثبت بودن نتیجه تست صرفا به معنای اینست که شما در معرض آن هستید و اصلا به معنای مبتلای حتمی به سرطان نمی باشد.  عوامل دیگری چون سابقه پزشکی، سبک زندگی و محیط زندگی شما در ابتلا به سرطان ارثی نقش زیادی دارند.

** اگر یکی از ژن های معیوب brca در بدن خود دارید، به احتمال 50 درصد به فرزندانتان منتقل می شود. 50 درصد هم احتمال دارد خواهر یا برادران شما این ژن را داشته باشند.

نتیجه:

تست سرطان ارثی به خانواده هایی که بیش از 3 نفر آنها مبتلا به نوعی سرطان خاص ( سرطان پستان و تخمدان، سرطان پروستات و سرطان روده و..) باشند یا 1 الی 2 نفر از خویشاوندان به سرطان های خاص مبتلا شده ولی زیر  40 سال دارند، توصیه می شود.

مهم است که این تست طبق تاییدیه متخصص ژنتیک پزشکی در یک آزمایشگاه ژنتیک انجام شود. در صورتی که نتیجه تست سرطان ارثی مثبت باشد، شما استعداد ابتلا به سرطان ارثی را دارید. مرکز مشاوره ژنتیک یک برنامه رژیمی و فعالیتی مشخص به شما جهت کنترل خطر ابتلا به سرطان می دهد. دکتر ساناز طبرستانی متخصص ژنتیک پزشکی این تست را انجام داده و مشاوره ژنتیک سرطان انجام می دهد.