تست تشخیص سرطان تخمدان

در این مقاله انواع تست تشخیص سرطان تخمدان را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تست های تشخیص سرطان تخمدان بنا به تشخیص پزشک، جهت بررسی علت بروز سرطان، میزان پیشرفت سرطان تخمدان و.. انجام می شود. همچنین لازم است که زنان در طول زندگی خود، این تست ها را جهت بررسی سلامت خود و داشتن زمینه ژنتیکی سرطان انجام دهند. حدود 10 تا 15 درصد از سرطان های تخمدان، ارثی هستند.

تست تشخیص سرطان تخمدان توسط متخصص ژنتیک انجام می شود. دکتر ساناز طبرستانی متخصص ژنتیک پزشکی بوده و خدمات مشاوره، تشخیصی و درمانی سرطان های ارثی از جمله سرطان تخمدان انجام می دهد.

انواع تست های تشخیص سرطان تخمدان  

تست های تشخیص سرطان تخمدان بسته به شرایط بیمار چند نوع دارد، که انجام آن می تواند به صورت تکی یا ترکیبی جهت تشخیص استفاده شود. تشخیص سرطان تخمدان با چند تست از جمله آزمایش خون، آزمایش ژنتیک و سونوگرافی قابل انجام است.

در تشخیص سرطان تخمدان معمولا ابتدا آزمایش خون و سونوگرافی انجام می شود، سپس آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص سرطان تخمدان انجام می شود.

سونوگرافی تشخیصی سرطان تخمدان

پزشک معالج ممکن است از شما بخواهد که سونوگرافی انجام دهید تا ببیند آیا تغییراتی در ظاهر تخمدان شما وجود دارد یا خیر. سونوگرافی تخمدان با استفاده از روش سونوگرافی ترانس واژینال انجام می شود. در این روش یک دستگاه پروپ مانند، در واژن قرار داده شده می شود؛ یا ممکن است سونوگرافی تخمدان توسط یک دستگاه سونوگرافی خارجی با قرار گرفتن برروی ناحیه شکم انجام شود.

اگر نتیجه سونوگرافی شما عادی بود، اما علائم شما برای یک ماه یا بیشتر از آن هنوز هم ادامه داشت، باید دوباره به پزشک مراجعه کنید.

سایر آزمایشاتی که ممکن است نیاز باشد که انجام دهید، عبارتند از:

·           سی تی اسکن

·           برداشتن نمونه کوچکی از سلول ها یا مایعات تخمدان (بیوپسی سوزنی)،

·           بررسی تخمدان با استفاده از یک دوربین در انتهای لوله با ایجاد  یک بریدگی کوچک در شکم (لاپاراسکوپی)

·           جراحی برای برداشتن بافت تخمدان (لاپاراتومی)

·           آزمایش خون

·           آزمایش ژنتیک

بیشتر بخوانید: آزمایش انکوتایپ dx چیست.

 آزمایش های خون برای تشخیص سرطان تخمدان

در واقع هیچ آزمایش خونی جهت تشخیص سرطان تخمدان وجود ندارد. اما آزمایش‌های خونی خاص، از جمله OVA1، آزمایش‌هایی که Inhibin B و Inhibin A و CA-125 را اندازه‌گیری می‌کنند، می‌توانند برای تخمین سطح خطر، مرحله‌بندی یا پیشرفت بیماری استفاده شوند.

OVA1

آزمایش خون OVA1 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده است. این آزمایش برای تعیین میزان پیشرفت بیماری و سطح خطر سرطان تخمدان کاربرد دارد. در این آزمایش، سطح پنج پروتئین که با وجود سرطان تخمدان در خون تغییر می کنند، اندازه گیری می شود.

 Inhibin A و InhibinB

اینهیبین A,B، نوعی از هورمون هایی هستند، که سطح آنها به تولید مثل و رشد سلول های تخمک نابالغ در تخمدان مربوط است. این هومورن ها در دوران بارداری توسط تخمدان ها و جفت ساخته می شود. همچنین توسط نوع خاصی از تومورهای تخمدان تولید می شوند. مثال ایجاد تومور سلول گرانولوزا باعث افزایش این هورمون ها می شود. به طور خاص تومورهای سلول گرانولوزا اغلب از طریق شاخص های Inhibin B و Inhibin A شناسایی و نظارت می شوند.

CA-125

آزمایش خون دیگری که پزشک ممکن است بخواهد، CA-125 است. CA-125 پروتئینی در خون است و در زنان مبتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابد. در بیش از 80 درصد از زنان سطح این پروتیئن افزایش می یابد. به همین دلیل این یکی از مهم ترین تست تشخیص سرطان تخمدان حساب می شود.

سطح پایه این هورمون بیش از شروع درمان اندازه گیری می شود. کاهش سطح این هورمون در طول درمان و پس از پایان درمان، نشان دهنده موفقیت آمیز بودن درمان است. همچنین افزایش سطح آن در مراحل درمان، نشان دهنده بدتر شدن شرایط بیماری است.

تست CA-125، یک تست غربالگری سرطان تخمدان است. اما لازم به ذکر است که این تست در افرادی که مبتلا به تومورهای خوش خیم سرطان بوده یا در معرض خطر معمولی ابتلا به سرطان تخمدان هستند، استفاده نمی شود.

آزمایش ژنتیک برای تشخیص سرطان تخمدان

در حال حاضر آزمایش ژنتیک برای تشخیص احتمال ابتلا به سرطان تخمدان ارثی در دسترس است؛ اما باید بدانید که اکثر سرطان‌های تخمدان به دلیل جهش‌های ارثی ایجاد نمی‌شوند و همچنین آزمایش های ژنتیک هنوز نمی توانند علت برخی از سرطان های ارثی تخمدان را شناسایی کند؛ زیرا ژن های موثر در این سرطان ها هنوز شناخته نشده اند.

آزمایش ژنتیک برای جستجوی جهش های ارثی سرطان تخمدان در موارد زیر کاربرد دارد.

شایع ترین جهش های ژنی در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان ارثی در BRCA1 و BRCA2 رخ می دهد. ژن های BRCA (Breast CAncer) که در ترمیم آسیب DNA نقش دارند، اگر جهش پیدا کنند، آسیب در DNA شروع به تجمع می کند و باعث سرطان می شود. 15 درصد از افراد مبتلا به سرطان تخمدان دارای جهش در هر یک از ژن های BRCA هستند.

لازم به تاکید است که هر فردی که دارای جهش ژن BRCA ارثی باشد به سرطان مبتلا نمی شود. در عین حال، جهش های BRCA در بیمارانی که سابقه خانوادگی ندارند و سندرم سرطان ارثی ندارند نیز قابل مشاهده است.

سایر ژن های مرتبط با سرطان تخمدان ارثی، ژن های سرکوب کننده تومور مانند TP53، PTEN، CDH1، ATM، CHEK2 و PALB2 هستند. جهش های نادر در ژن های RAD51C و RAD51D نیز خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا 10 درصد افزایش می دهد. جهش در ژن NGO11 خطر ابتلا به سرطان تخمدان را حتی تا 18 درصد افزایش می دهد.

آزمایش ژن BRCA

آزمایش ژن BRCA برای کسانی که احتمال دارد جهش ارثی یا ژنتیکی به دلیل سابقه شخصی و خانوادگی در زمینه سرطان سینه یا سرطان تخمدان داشته باشند، ارائه می شود. آزمایش ژن BRCA به طور معمول بر روی افرادی که در معرض ​​خطر متوسط ابتلا به سرطان سینه و تخمدان هستند، انجام نمی شود .

باید بدانید که نتایج آزمایش ژنتیک همیشه واضح نیست. به همین دلیل گرفتن مشاوره ژنتیک قبل از انجام آزمایش ژنتیک در تشخیص احتمال ابتلا به سرطان  تخمدان ارثی مهم است. زیرا پیش از انجام آزمایش، مشاوره ژنتیک اقدام به بررسی جهت تعیین اینکه آیا شما و خانواده تان احتمالاً به اندازه کافی جهش ژنی دارید و اینکه کاندید مناسبی برای  آزمایش  دادن باشید یا خیر، مهم است.

دکتر طبرستانی مشاوره ژنتیک سرطان 

آزمایش های ژن MSI , MMR

یکی دیگر از بیماری هایی که در آن سرطان ارثی تخمدان رخ می دهد، سندرم لینچ است؛ در این سندرم غیر از سرطان روده بزرگ، خطر ابتلا به سرطان آندومتر و تخمدان نیز افزایش می یابد. تغییرات در ژن های MSI  یا MMR اغلب در افراد مبتلا به سندرم لینچ (HNPCC) دیده می شود . جهش در سندرم لینچ در یکی از ژن های MMR( ترمیم عدم تطابق) (MMR) MLH1، MSH2، MSH6 و PMS2 تشکیل می شود.  

نقص ژن ترمیم عدم تطابق DNA (MMR) تقریباً در 10-12٪ از سرطان های اپیتلیال تخمدان یافت می شود. بنابراین، می‌توان تصور کرد که آزمایش روتین dMMR در سرطان‌های سلول شفاف، اندومتریوئید و موسینوس تخمدان و فالوپ مفید است چراکه نقش مهمی در تعیین درست مسیر درمان ایفا خواهد کرد. آزمایش های ژن MSI , MMR جهت بررسی توالی ژن ها و نتایج تخصصی ژن ها در مقابل داروها است.

نتیجه گیری

تست تشخیص سرطان تخمدان انواع مختلفی دارد. این تست ها بسته به شرایط بیمار به صورت ترکیبی یا تکی انجام می شود.

آزمایش‌ها و روش‌های بیشتری برای تأیید مرحله یا فاز سرطان تخمدان وجود دارد. این آزمایش های در چند دسته انجام می شوند: آزمایش خون، آزمایش ژنتیک و تست های تصویر برداری

آزمایش خون و ژنتیک با هدف بررسی چند سطح هورمون در بدن انجام می شود. سونوگرافی نیز جهت بررسی تغییرات تخمدان انجام می شود.

پس از انجام آزمایشات فوق، پزشکان با تشخیص دقیق تر، بهترین روش درمانی را انتخاب می کنند.

 مانند همه سرطان‌ها، تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان نیز بسیار مهم و نجات بخش است، بنابراین بسیار مهم است که افراد بصورت سالانه توسط پزشک متخصص زنان خود معاینه شوند و در مورد سوابق سلامت خانواده خود با پزشکشان صحبت کنند.

دکتر ساناز طبرستانی متخصص ژنتیک پزشکی بوده و خدمات مشاوره ژنتیک سرطان و درمانی سرطان ارائه می دهد.